14 июля 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Сапалы сұрыптарды қайдан аламыз?

Егін жинау науқанына да кірістік. Бұрындары айтатынымыздай, «астық үшін шайқас» басталды. Бірақ бүгінгі жағдайымызда біз қаншалықты ұтамыз?

Алдымен, бидайдың сапасынан бастайық. 80-ші жылдары біз жыл сайын 3 млн тоннаға жуық құрамындағы клейковинасы 25%-дан жоғары 1-2 санаттағы бидай өнімін алатынбыз. Қазір тіпті ең жоғарғы өнімге қол жеткізген жылдардың өзінде 10 (!) есе аз мөлшерде астық жинап жүрміз. Ал биыл жоғары сапалы бидайдың үлесі одан да аз болады деп күтілуде. Себебі неде?

Біздің астық аймақтарындағы топырақтың құнарлылығы күрт төмендеуде. Сондай ақ, тыңайтқышты өте аз мөлшерде қолданамыз. Жыл сайын әр түрлі бидай ауруларының салдарынан астықтың біраз бөлігін және сапасын жоғалтудамыз. Фунгицидтерді дер кезінде қолдану қажет етіледі, бірақ оған әрбір фермердің қаражаты жетпейді.

Бұдан басқа жыл сайын ушығып бара жатқан тағы бір жүйелі мәселе бар. Бұл – құрғақшылық пен ауруларға төзімді отандық сұрыптардың жетіспеушілігі. Және ол біздің аграрлық ғылымымыздың қазіргі жағдайымен тікелей байланысты. Яғни, ғылымның толық қаржыландырылмауы, ғылыми кадрлардың кетуі, жүргізілген реформаларда орын алған қателіктердің нәтижесі т. б...

Біз өз астық өндірісімізді Канадамен салыстырғанды жақсы көреміз. Бірақ бізге қарағанда, оларда «селекциялық конвейер» тынымсыз жұмыс жасайды. Аталған елде әр 5 жыл сайын сұрыптарды ауыстыру жүргізіліп отырады, соның нәтижесінде канадалық фермерлер үнемі сапасы жаңартылған, бәсекеге қабілетті сұрыптарды алады.

Және біздегідей ескірген классикалық әдіспен емес, молекулалық-генетикалық «маркерлер» қолданылады. Сондықтан, олардың сұрыптары әр түрлі табиғи құбылыстарға және ауруларға төзімді иммунитетке ие.

Жақында біздің астық облыстарымыздың бірінің басшысымен кездестім. Қазір бізде қолданысқа ресейлік сұрыптар өте жақсы енгізілуде. Бұл жағынан біздің көршілеріміз – Сібір аграрлық ҒЗИ белсенді жұмыс атқаруда. Шаруашылықтарымыздың көпшілігінде егістіктің жартысынан астамына шетелдік сұрыптар егіледі.

Облыс басшысына сұрыпты жаңарту жұмысы қалай жүргізілетінін және дәл осындай біз себетін шетелдік тұқымның болашағы сұрыпты шығарушының, яғни басқа елдің қолында(!) екенін түсіндірдім. Ал олардың саясаты әрдайым өзгеруі мүмкін ғой... Сондықтан бізде сұрыптарды трансферттеу оларды бейімдеумен қатар жүруі тиіс және оларды өзімізде көбейту тәлімбағы болу керек.

Біз үшін елдің азық-түлік қауіпсіздігі дегеніміз тек отандық ауыл шаруашылығы өндірісі ғана емес, сонымен қатар, басқа елге тәуелсіз сұрыптар мен тұқымдарға қол жеткізу (!). Бізге осы мәселелерді дер кезінде шешу керек...

Ақылбек Күрішбаев, С.Сейфуллин атындағы агротехникалық университетінің ректоры


Дереккөз: Facebook
Автор: Ақылбек Күрішбаев -
Просмотров материала: 2 295

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 156 993 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 156 813 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 156 450 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 156 486 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 156 779 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 10 240 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 9 386 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 9 575 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 13 317 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 13 506 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 22 358 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 321 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 054 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 6 920 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 749 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 7 903 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 034 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 700 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 072 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 798 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 806 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 648 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 488 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 752 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 692 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 204 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 637 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 525 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 781 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 115 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 528 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 505 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 546 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 487 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 725 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 868 Просмотров





Опрос


«    Июль 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031