17 мая 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Сапалы сұрыптарды қайдан аламыз?

Егін жинау науқанына да кірістік. Бұрындары айтатынымыздай, «астық үшін шайқас» басталды. Бірақ бүгінгі жағдайымызда біз қаншалықты ұтамыз?

Алдымен, бидайдың сапасынан бастайық. 80-ші жылдары біз жыл сайын 3 млн тоннаға жуық құрамындағы клейковинасы 25%-дан жоғары 1-2 санаттағы бидай өнімін алатынбыз. Қазір тіпті ең жоғарғы өнімге қол жеткізген жылдардың өзінде 10 (!) есе аз мөлшерде астық жинап жүрміз. Ал биыл жоғары сапалы бидайдың үлесі одан да аз болады деп күтілуде. Себебі неде?

Біздің астық аймақтарындағы топырақтың құнарлылығы күрт төмендеуде. Сондай ақ, тыңайтқышты өте аз мөлшерде қолданамыз. Жыл сайын әр түрлі бидай ауруларының салдарынан астықтың біраз бөлігін және сапасын жоғалтудамыз. Фунгицидтерді дер кезінде қолдану қажет етіледі, бірақ оған әрбір фермердің қаражаты жетпейді.

Бұдан басқа жыл сайын ушығып бара жатқан тағы бір жүйелі мәселе бар. Бұл – құрғақшылық пен ауруларға төзімді отандық сұрыптардың жетіспеушілігі. Және ол біздің аграрлық ғылымымыздың қазіргі жағдайымен тікелей байланысты. Яғни, ғылымның толық қаржыландырылмауы, ғылыми кадрлардың кетуі, жүргізілген реформаларда орын алған қателіктердің нәтижесі т. б...

Біз өз астық өндірісімізді Канадамен салыстырғанды жақсы көреміз. Бірақ бізге қарағанда, оларда «селекциялық конвейер» тынымсыз жұмыс жасайды. Аталған елде әр 5 жыл сайын сұрыптарды ауыстыру жүргізіліп отырады, соның нәтижесінде канадалық фермерлер үнемі сапасы жаңартылған, бәсекеге қабілетті сұрыптарды алады.

Және біздегідей ескірген классикалық әдіспен емес, молекулалық-генетикалық «маркерлер» қолданылады. Сондықтан, олардың сұрыптары әр түрлі табиғи құбылыстарға және ауруларға төзімді иммунитетке ие.

Жақында біздің астық облыстарымыздың бірінің басшысымен кездестім. Қазір бізде қолданысқа ресейлік сұрыптар өте жақсы енгізілуде. Бұл жағынан біздің көршілеріміз – Сібір аграрлық ҒЗИ белсенді жұмыс атқаруда. Шаруашылықтарымыздың көпшілігінде егістіктің жартысынан астамына шетелдік сұрыптар егіледі.

Облыс басшысына сұрыпты жаңарту жұмысы қалай жүргізілетінін және дәл осындай біз себетін шетелдік тұқымның болашағы сұрыпты шығарушының, яғни басқа елдің қолында(!) екенін түсіндірдім. Ал олардың саясаты әрдайым өзгеруі мүмкін ғой... Сондықтан бізде сұрыптарды трансферттеу оларды бейімдеумен қатар жүруі тиіс және оларды өзімізде көбейту тәлімбағы болу керек.

Біз үшін елдің азық-түлік қауіпсіздігі дегеніміз тек отандық ауыл шаруашылығы өндірісі ғана емес, сонымен қатар, басқа елге тәуелсіз сұрыптар мен тұқымдарға қол жеткізу (!). Бізге осы мәселелерді дер кезінде шешу керек...

Ақылбек Күрішбаев, С.Сейфуллин атындағы агротехникалық университетінің ректоры


Дереккөз: Facebook
Автор: Ақылбек Күрішбаев -
Просмотров материала: 2 264

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 148 421 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 148 230 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 147 886 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 147 910 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 148 213 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 9 758 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 8 910 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 9 062 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 12 652 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 12 855 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 21 842 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 015 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 6 902 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 6 782 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 604 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 7 743 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 16 894 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 560 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 6 927 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 659 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 663 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 506 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 349 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 602 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 544 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 055 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 475 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 386 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 624 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 976 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 383 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 366 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 410 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 351 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 579 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 727 Просмотров





Опрос


«    Май 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031