Мен туған ауыл Жайықтың жағасында...

Біз тарих пен тағдырды бұралаңы көп жылдар мен ғасырларға созылған ұзақ уақыттағы қиыншылықтардың барлығын басымыздан өткерген елміз. Бүгінгі күні біз «ереуіл атқа ер салып», «егеулі найза қолға алып» ел үшін, жер үшін жауға шапқан Махамбет пен Исатай, Сырым мен Мұрат сынды талай батырларымыздың арқасында тыныштықпен тәуелсіз күн кешудеміз.

Бұл халқымыздың ғасырдан ғасырға жалғасқан ұл-қыздарының, асыл жүректі, асқақ рухты ақиық перзенттерінің арманы. Осынау арман орындалып тәуелсіздік алғалы біз ғалам деп аталатын кең дүниенің ажырамас бір бөлігі екенімізді сезіне білдік.

Қазақстанның әр түкпірі түрліше құлпырып, жандана түсіп, тарих беттерін жаңа парақтармен толтыруда. Соның бір көрінісі – Қазақстанның батысында, Еділ мен Жайық аралығында жатқан тағдыры тарихқа, қойнауы қазынаға толы, айтар сыры мол өңір арайлы Атырау өңірі.

Кешегі елі үшін еңіреген ер, халқы үшін қол бастаған батырларымыз өткен бұл жер бүгінде басқаша сыр шертеді, өзгеше жырлайды, әлемге бар даусымен айқай салатын шаттық үні бар. Атырау-Жайық өлкесі бай тарихы, сарқылмас сыры, таусылмас жыры, күмбірлеген күйі бар шежірелі де өнерлі өлке.

Жер үсті – ырысқа, асты – қазынаға, төскейі – малға, өзені мен теңізі – балыққа толы бай өлке. Сол өлкедегі осы бір ерекшеліктерді бойына жиған киелі де тарихи мекен Индер ауданы – халқыма қорған болсам деп талай ерлердің еңіреп өтіп, «қарындас қамы», «ел қамы» үшін садақ асынған көптеген батырлардың, жезтаңдай жыраулар мен ақиық ақындардың Отаны.

Дала абыздары Асан қайғы мен Қазтуған қой үстінде боз торғай жұмыртқалаған Жерұйықты, бақыттың бесігін Ұлы Су – Жайықтан іздесе, сол Асан қайғының өткен жерлері «Асан қайғы түнеген көл», «Асан қайғы түстенген таулар» киелі мекен ретінде жерімізде сақтаулы.

Аудан қаншама ақын-жазушыларды, республикаға белгілі азаматтарды қиядан ұшырды. Кешегі Сырым, Махамбет пен Исатай сынды батырларымыз жауға шапқан жеріміз бүгінгі күні мұнайлы өлкенінің қазынаға толы бай өңіріне айналды.

Оның әрбір жері, өзені мен тоғайы, әрбір ауылы мен қыстауы адам баласын тамсантар ерекшелікке, тарихқа, өркендеу мен жаңаруға толы.

Соның бірі өзімнің туып өскен жерім – Бөдене ауылы. Кербездене аққан жазиралы Жайық өзенінің жағасында орналасқан ауылым егемен елдің, асқақ Атырауымыздың, кенді мекен Индеріміздің бір бөлшегі ретінде қалыптасып келеді.

«Алдымызда асу-асу белдер бар, ұлт жолында ұйытқи соғар желдер бар. Бел де талар, жел де беттен қағар. Бәріне көну керек, бәріне төзу керек. Расында да, тәуекелге тұратындардың ғана қолы жетпесе тәуелсіздік бола ма? Арпалыспен келмесе шынайы азаттық бола ма?

Оңайлықпен келмесе оның қадірі бола ма? Қадірі жоқ нәрсе қолда ұзақ тұра ма?» деген Президентіміздің ұлағатты сөзін тілге тиек ете отырып, бірер сәт тарих сахнасына көз тастайық.

Бөдене - XVIII ғасырда өмір сүрген адам. Сырыммен замандас, сырлас, көңілдес болған белгілі би. Сол арқылы тарихи құжаттарда аты қалған адам. Ру жағынан Себек – Беріш деп аталады. Ата тегін жіктесек былай болып келеді: Беріштен Байбақты, Байсейіт болып тарайды.

Байбақтыдан Әсілбас, Құсылбас, Шақай болып бөлінеді. Әсілбастан Себек пен Жаңбыршы туады. Себектен Борбас, одан Тума, одан Байтілеу, одан әңгіме етіп отырған Бөдене туады. Бірақ туған-өлген жылдары белгісіз.

Зираты сол Индер өңірінде, өзі мекендеген Бөдене мен Жарсуат ауылдарының аралығында, қыр бетінде дейді. Бөденеден Әтембек, одан Батырбек, одан елге белгілі Бекалы туады.

Ендеше туған ауылымыз, өскен ортамыз күндердің күнінде атағын әлем танитын келешегі кемел, болашағы зор, тарихы тұңғиықтан тамырлаған, әрбір ұланның елжіреген жүрегінен орын алар ұлттық рухтың ұшқыны болып, гүлдене беретініне мен кәміл сенемін.

Сөзімнің соңын ақын аға-апаларымыздың ізін жалғар, білімді ел тірегі болуға ұмтылған, арман жетелеп, мақсат қуған әпкемнің өлеңмен өрілген жолдарымен аяқтасам деймін.

Жетелеген кең даланың өр төсі,
Өрле көкке асқақ арман өлкесі.
Кемеліме келген шақта арайлым,
Атанармын Атыраудың еркесі.
Жағалауды дірілдеткен солқылы,
Өрле көкке Ару Жайық толқыны.
Сағынышпен еске ап ұлы аймағын,
Жас жеткіншек бүгін, міне, толқыды.
Сендік үнмен тұңғиықты кештім де,
Шырмау жырдың бұғауларын шештім мен.
Заңғар десем, сенің рухың кең далам,
Оған талас туғыза алмас ешкім де.
Шынымен-ақ бір өзіңде өстім бе,
Қадіріңді мен қалайша кеш білгем?
Жоқ, кеш емес,
Алда белес асулар
Жаңартамын әлі талай тарихыңды ескірген!

Ақерке ЖҮСІП
10-сынып оқушысы
Бөдене орта мектебі
Атырау облысы
Индер ауданы
Бөдене ауылы
Жетекшісі: Анаргүл Бисенғалиева

Рейтинг	Регион	Аким
219022	Алматинская область
146708	Туркестанская область
108999	Восточно-Казахстанская область

Рейтинг	Регион	Аким
339	Алматинская область
195	Туркестанская область
180	Северо-Казахстанская область

« Апрель 2025 »
Пн	Вт	Ср	Чт	Пт	Сб	Вс
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30

Мы в соц сетях:

Мен туған ауыл Жайықтың жағасында...

Поделиться материалом

Другие материалы по теме

По читаемости

По материалам