Асаба және ішкі саясат

Қазақтың тойын өткізіп жүрген әр асабаны саяси партиялардың және әкімшіліктердің ішкі саясат бөліміне жұмысқа алу керек. Неге дейсіз ғой? «Жас Алаш» газетінің 10 шілдедегі 53(16343) нөмірінде Алмас Нүсіп деген бауырымыздың «Қазақтың тойы – тыраштың ісі» деген мақаласы жарияланды. Аты айтып тұрғандай Алмас бауырымыз қазақтың жайы мен жағдайына шырылдап тұр. Алып-қосары жоқ, автордың айтқандары мен уәждерінің бәрімен де келісуге болады. Себебі, шынында да солайы-солай, рас сөз.

Дәлелді болу үшін осы мақаладан бірнеше үзінді келтірейік:

- «Бардың малын шашады, жоқтың артын ашады» деп кенет келген өлімді айтушы еді қазақ, енді қарасақ, тойдың өзін өз қолымызбен осындай дәрежедегі «тажалға» айналдырып алыппыз».
- «Той – салт-дәстүрдің қаймағы, ұрпақты қазақылыққа тәрбиелейді деп те бөсіп жібереміз. Бұл да әншейін сөз. Сөз бермедің деп шу шығару да үлгі болып па?».
- «Бір сүйкімсіз сөз бар, той сайын айтылады: «Ешкім тойды асқанынан, тасқанынан жасамайды». Одан арғы жауабы да дайын: «Жұрттың батасын алу үшін, елді риза қылу үшін. Бос сөз. Елдің ризалығын алатындай ел аш жүр ме? Анығында біз тойды мақтан үшін жасаймыз».

Осылай кете береді, кете береді, ой түйдек-түйдек болып. «Той өткізу» деген жалпы үрдістің бетінде қалқып көрініп тұрған мәселелер бұлар. Ал енді тереңірек үңіліп, басқа жағынан қарасақ қалай болар екен?

Ең бастысы: «Мұның негізгі себебі неде?» – деген сұраққа жауап іздеп көрейікші. Жас Алаштағы мақаланың авторы қаншама сын айтып жатса да сөз соңында былай дейді: «Нәтижесін көріп отырсыз, жақын арада қазақ тойдан шаршамайтын сияқты». Бұл да рас сөз.

Әңгіме қазақтың тойына қатысты айтылып отырған соң ең бірінші саусағымызды бүгіп айтарымыз – Бүгінгі қазақ қарнының ашқанына жылап жүрген жоқ!... Конституциямызда айтылғандай – байырғы қазақ жерінде құрылған мемлекеттің иесі – ҚАЗАҚ тиісті дәрежеде ұлықталып жүр ме, елімізде?

Парламент отырыстарында, үкіметтік, қоғамдық, ресми іс-шараларда, саяси партиялардың үлкенді-кішілі жиындарында ҚАЗАҚТЫ қаншалықты ұлықтап жүрміз? Қаптаған ішкі саясат бөлімдерінің жүргізіп отырған идеологиялық жұмыстары қарапайым ҚАЗАҚТЫҢ көкейіне қонып, жүрек қылын шертіп, қаншалықты тебірентебі екен – осыны ойладық па? Бүгінгі қоғамда айтылып жүрген Жаңа патриотизм деген не? Оны қалай қалыптастырамыз?

Алдыңғы буын ағаларымыздан қалған мынадай ғаламат әфсана-ой бар: «Ерім деп еркелететін елі болмаса, елім деп еңірейтін ер қайдан болады?» деген. Ал ерім деп еркелету дегеніміз – азаматын ұлықтау, көтеру. Өз кезегінде елім деп еңіреу дегеніміз – ардақты, ұлық азаматтың елін, жерін ұлықтауы, көтеруі.

Менің ойымша – Жаңа патриотизмнің негізгі қазығы – ҚАЗАҚТЫҢ ҚАЗАҚТЫ ұлықтауы, ҚАЗАҚТЫҢ ҚАЗАҚТЫҢ қадірін асыруы. Ал бүгінгі күні ҚАЗАҚТЫҢ ҚАЗАҚТЫ ұлықтайтын бір-ақ жері бар. Ол – той!

Той – бір ҚАЗАҚТЫ екінші ҚАЗАҚ құдайдай құрметтейтін, ағайындары бір-бірін дұшпаны жанынан түңілетіндей ғып жаттай сыйлайтын, бірін-бірі көтермелеп, қошаметтеп, ұлықтайтын жер. Мейлі, ол – бай болсын, кедей болсын, бәрібір.

Ал асабалар – осы ұлықтауды бір арнаға түсіріп, жүйелеп, жүректен жүрекке жеткізіп, қарапайым ҚАЗАҚТЫ тебірентіп жүрген, идеологиялық қызметтің жауапкершілігін мойнына алып жүрген азаматтар. Ел ішіндегі талай тойларда осы асабалар «Мәңгілік ел», «Ұлы дала», «Рухани жаңғыру» сияқты тұғырнамалық келелі ой-идеялар жайында сөз қозғап, Абай, Шәкәрім мен оның алдындағы және кейінгі жырау-ақындардың, данагөй қариялардың парасатты сөздері мен ұлық сөздерін келтіріп небір ғаламат ойларды қозғайды.

Еріксіз тебіренесің. Ол тойлардан қанаттанып шығасың. Осыдан кейін армандайсың – «Шіркін, ішкі саясат бөлімінің қызметі осындай болса» – деп...

Осыдан 3-4 күн бұрын жақын жолдасым – досым ұлын үйлендіріп, той жасады. Құдалардың құрамында белгілі қоғам қайраткері Әбішев Қабылсаят ағамыз болды. Сол кісі осы тойда мынадай ғып бата берді:

Бір Алладан тілек ет!
Шапағаты бұйырсын
Пайғамбардың Мұхаммед.
Махаббаттың алауын
Жас Отауға шуақ ет.

Құдалықты мың жыл ет,
Күйеу-кәде жүз жылға
Тартылған асты қайыр-ғып
Сыйласуға нәсіп ет
Тобай байдың дәулетін
Екі жаққа жұғысты ет. Әумин.

Мұны тыраштыққа жатқызуға болмас.

Нұғман Аралбай, профессор

Рейтинг	Регион	Аким
219022	Алматинская область
146708	Туркестанская область
108999	Восточно-Казахстанская область

Рейтинг	Регион	Аким
339	Алматинская область
195	Туркестанская область
180	Северо-Казахстанская область

« Апрель 2025 »
Пн	Вт	Ср	Чт	Пт	Сб	Вс
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30

Мы в соц сетях:

Асаба және ішкі саясат

Поделиться материалом

Другие материалы по теме

По читаемости

По материалам