11 октября 2024 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



«БІЗДЕ СОНДАЙ...» ДЕЙТІН ДӘСТҮРЛЕРДІҢ КЕРЕГІ БАР МА?

18 сентябрь 2017, 12:09
«БІЗДЕ СОНДАЙ...» ДЕЙТІН ДӘСТҮРЛЕРДІҢ КЕРЕГІ БАР МА? Қазақтың дәстүрі мен салты ерекше. Басы тәрбиеге, ар мен ұятқа негізделген. Бұл кейінгі шыққан қандай да бір жаңалық емес. Сонау көшпелі жұрт кезінен бері қалыптасқан, қанға сіңген ғұрып. Бірақ кейбір дәстүрлердің түсініксіздеу тұстары бар. Тіпті олардың бұрын болғаны туралы күмәніміз бар.

«Қалың мал»

Бұл ескіден бар салт. Кезінде қыздың құны деп қыздың артынан келген жігіт жақ жағдайларына қарай төрт түліктің ірі-қарасын, не жас мал әкелген. Оның өзінде жігіт «Тең-теңімен, тезек қабымен» дейтін қағиданы ұмытпаған.

Соған орай қалың мал төленіп, қыз жақ барға қанаған қылған. Ал қазір еліміздің оңтүстік өңірінде «қалың мал» салты өзіндік қасиетінен гөрі, бизнеске айналып кеткен.

«Миллион теңге кемде-кем» деп, қызының бақыты емес, оның артынан келетін құн үшін осындай талап қоятын ата-аналардың әрекеті дұрыс па?

Оңтүстіктен қыз алуға өзге өңірдің азуы батпаса, жағдайларының төмендегі. Қыздарын оңтүстікке бергілері келмесе, олардың дәтүрі бойынша қыз саудамен келген соң, оның құнын төлеген соң, күң болып жұмыс істеуінде. Ал бұл қоғамдағы белгілі бір тепе-теңдікті бұзары анық.

Батыс өңірдегі өзгешелік

Батыс Қазақстанға күйеу бала болып бара қалсаңыз, сізді «қалың мал» деп қинамайды.

Бірақ аяқ киімді тығып қою, қызды көру үшін ақша төлеу дәстүрлері бар. Ақыры «қалың мал» бермедіңдер дегендей... Дегенмен бұл жердегі ақшаның шашылуы, күйеу баланың қалтасын осылай сынау қай жағынан дұрыс?

Той кезінде ән салған немесе өнер көрсеткен еңбектеген баладан бастап, еңкейген қарияға дейін ақшаны атап беру ше?

Бұл дәстүрлердің айналып келген кезде сананы тұрмыс билей бастаған тұстан бастап қалыптасқаны анық.

«Алып қашу»

Келіспей, келісіп болсын «алып қашу» дәстүрін әлі де болсын қоғамда жүзеге асыру ендігі жабайылықтың белгісі емес пе?! Себебі үкілеп отырған бір үйдің қызын ештеңе деместен көлікке салып алып кете беру дегеніңіз де, «қалың мал» дәстүрі секілді, қызды бұйым көру ғой.

«Ұзату» қазақтың төл дәстүрі. Қыздың ұясынан ұшып шыққаны дұрыс. «Алып қашу» операциясын жасаған белгісіз жігіт, бәлкім қыздың шынайы махаббатын құртқан да болуы мүмкін. Бұл адамгершілік жағынан үлкен қылмыс.

Он екіден қалдырмай ұзату

Жалпы қыз баласын күн ұясына кірмей жатып ұзатып алып кету керек. Бұл нағыз салт. Батыс өңірдегі ерекше бір дәстүрдің сақталғаны, ұзатылған соң қызды түнде алып кетпейді, ертесі күндіз өз үйінен шығарып салады. Міне бұл нағыз керегі. Ал көп өңірлерде қызды бастысы түнгі он екіден қалдымрмай ұзатып алып кету керек-ті. Сонда тәулік ауысудың рөлі қандай? Қыздың тәрбиесін көрсетудің де бір ерекшелігі оның күн ұясына кірмей ұзатылып, бақытын табуы шығар.

Түйін: кейбір дәстүрлеріміздің шектен шығып кететіні рас. Сондықтан көшпелі көзқарастың арнасын заманына қарай бұру керек. Бірақ еуропалық идеологияны сіңіріп алу деген сөз емес. Санадағы сүзгіге салып, ойланып барып жұмыс жасау керек.

Дереккөз: massaget.kz
Просмотров материала: 2 611

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 117 101 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 116 941 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 116 632 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 116 623 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 116 901 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 8 141 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 7 368 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 7 422 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 10 534 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 10 652 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 19 409 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 8 191 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 6 504 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 6 398 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 314 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 7 319 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 15 913 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 285 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 6 506 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 394 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 375 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 230 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 075 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 319 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 253 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 16 083 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 111 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 110 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 331 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 633 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 068 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 098 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 140 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 057 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 291 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 442 Просмотров





Опрос


«    Октябрь 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031