Көпшілік сүйетін жидек бұтасы жеміс беру кезінде ғана емес, сонымен қатар көктемгі ояну кезінде де алда мол өнім алу үшін үнемі күтімді қажет етеді.
Елімізде көктемде таңқурайға күтім жасау қалай жүреді? Бақшадағы жидегіміздің баптау жұмыстарын кезең кезеңімен жасап көрейік.
1– ереже. Таңқурай бұталарын үнемі суарыңыз
Кез-келген өсімдік оянып, өсе бастағаннан кейін, оны үнемі суару қажет. Бұл жидек бұта тамырларының негізгі бөлігі топырақтың жоғарғы қабатында, сондықтан құрғақшылыққа шыдауы өте қиын. Бау-бақша таңқурайлары ең алдымен гүлдену кезінде және жидектердің өсу, пісу кезеңінде суаруды қажет етеді.
Суару жиілігі сыртқы ауа-райына байланысты реттеледі. Ыстық, құрғақ және шуақты күндерде таңқурайға жиі және көп суарыңыз. Егер үнемі жаңбыр жауып тұрса, сіз біраз уақыт суармай-ақ қойсаңыз болады. Суару кезінде бұталар астындағы топырақтың шамамен 40 см тереңдікке малынғанына көз жеткізіңіз.
2 - ереже. Таңқурайдың жақсы өсуі үшін тыңайтқыштар қолданыңыз
Көктемде таңқурайды қалай ұрықтандыруға болады? Жидек бұталарын алғашқы тамақтандыру ерте көктемде, өсімдіктер оянып, өсе бастаған кезде жүзеге асырылады.
Егер сіз күзде таңқурай ағашының астына барлық қажетті тыңайтқыштарды енгізген болсаңыз, бұл гүлденудің басталуына дейін жеткілікті болғандықтан қайтадан «тамақтандыру» қажет емес.
Мамырдың екінші жартысынан бастап бұталар гүлдену шыңына жеткен кезде, айналасындағы топырақтарды микроэлементтердің қорымен толықтыра аласыз.
Болашақта жақсы өнім алу үшін көктемде таңқурайды күтудің ең жақсы әдісі қандай? Көктемгі ұрықтандыру үшін құрамында азот бар күрделі тыңайтқыштар қолайлы, бұл өсімдіктердің белсенді өсуіне және жеткілікті аналық бездердің қалыптасуына көмектеседі (таңқурай азот жетіспеушілігіне сезімтал).
Тыңайтқыштарды бөлек жасауға болады. Мысалы, бақшаның 1 шаршы метріне 3-5 литр дайын тыңайтқыш есебінен гумус (1 шаршы метрге 5-6 кг) немесе тауық көңінің ерітіндісі (1:20) немесе муллейн (1:10). Сондай-ақ, фосфор-калий тыңайтқыштарын (1 шаршы метрге 50-80 г суперфосфат және 20-40 г калий сульфаты) енгізуге болады.
3 - ереже. Таңқурай бұталарының астындағы топырақты құрғатпау амалын жасаңыз
Таңқурай ағашының тамыр жүйесі өте үстірт орналасқандығына байланысты (тек 20-30 см тереңдікте), бұталарға қайталанатын аяз қауіп төндіруі мүмкін. Сондықтан топырақ бетіне сабан не картон қағаз, опилка сияқты қарапайым техника нәзік тамырларды аяздан қорғауға көмектеседі. Бұл процедура оқшаулаумен қатар топырақтағы ылғалды сақтауға және су-ауа режимін жақсартуға бағытталған.
Көктемде таңқурайға залалсыздандыру әдістерін қалай және қашан жасау дұрыс?
Залалсыздандыру уақытына келсек олар әр түрлі болуы мүмкін, бәрі климаттық жағдайларға және топырақты жылыту дәрежесіне байланысты. Таңқурайдың алғашқы минералды тыңайтқыштары дайындалған кезде залалсыздандыру жасаған дұрыс. Егер тыңайтқыштар алдында бұталарға бұл әдісті жасасаңыз, өсімдік тамырларына қоректік заттар жетпей қалады.
Таңқурай бұталарына арналған залалсызандыру қандай? Бұл шымтезек, күнбағыс қабығы, сабан көңі (бір уақытта органикалық тыңайтқыш), үгінділер немесе қалыңдығы кемінде 5 см ұсақ бұтақтар болуы мүмкін.
4 ереже. Таңқурай бұталарын санитарлық және формативті кесуді жүргізіңіз
Таңқурайдың үнемі кесілуі - бұл дақылға күтім жасаудың маңызды бөлігі. Көктемде оны қалай дұрыс жасауға болады?
Наурыз – сәуір айларында қар толығымен еріп, бірақ жер әлі толық жылынбаған кезде таңқурайға санитарлық кесу жүргізіледі. Бұл жағдайда барлық зақымдалған, құрғақ және мұздатылған бұтақтары жойылады. Қалған бұтақтар алғашқы сау көзге дейін қысқарады. Бұл бүршіктердің оянуын ынталандырады, содан кейін шамамен 50 см ұзындықтағы 3-6 жемісті өскіндер пайда болады.
Бұталар қоректік заттардың жетіспеуінен қалыңдап, әлсіремеуі үшін, өсіп-өну кезеңінде жас бұтақтар мезгіл-мезгіл алынып тасталады. Сонымен, көктемде таңқурайды кесу кезінде 1 погондық екпеге 15-20 ең күшті өскін қалады. Егер сау бұтақтар көбірек болса, оларды аямаңыз - оларды түбінен кесіңіз.
Егер сіз жидектердің бір уақытта емес, бірте-бірте жаз бойы пісетінін қаласаңыз, таңқурайдың әр түрлі бұталарын әр түрлі биіктікке дейін кесіңіз. Бұталардың бір бөлігін 10-15 см, екінші бөлігін өсімдіктердің биіктігінің жартысына, ал үшінші бөлігінен таңқурай 15-20 см ұзын өсінділер бұтада қалатындай етіп кесіңіз.
5 - ереже. Көктемде пайда болатын таңқурай аурулары мен зиянкестерінен қорғаңыз
Бақшадағы көктемгі жұмыс кезінде жидек бұталарын аурулар мен зиянкестерден емдемей болмайды, мұндай процедуралар болашақ егіннің сапасы мен санына тікелей байланысты.
Өсімдіктерді алғашқы өңдеу бүршіктер сынғанға дейін де және санитарлық кесуден және бұталарды өсімдік қалдықтарынан тазартқаннан кейін де жүзеге асырылады,
Жидекті мұқият тексеріп алыңыз: бұтақтарда пайда болған доп немесе шар түрінде ісіну зиянкестер үшін қыстайтын орын болуы мүмкін. Сондықтан, осындай өсінділері бар жерлерді өткір секциялармен мұқият алып тастап, өртеп жіберу керек.
Көктемде саңырауқұлақ ауруларының алдын алу үшін таңқурай бұталарын 1% бордо сұйықтығын себіңіз. Бұл жағдайда өсімдіктердің магистральдық шеңберлеріндегі топырақты 5-10 см тереңдікке дейін қопсытып, бұталар тәжін өңдеген кезде оны мұқият шашыратқан жөн.
Антракноздан таңқурайды ерте көктемде Агролекар, Пропи Плюс, Хистофлор, ал сұр шірікпен - Бордо сұйықтығының 3% ерітіндісімен, Тиовит Джет, Эупаренмен немесе басқаларымен өңделеді.
Егер бұталар тотпен зақымдалса, ерте көктемде бүршіктерді Абига-Пик, Бактофит, Топазбен бүркуді жүргізіңіз.
Сабақтағы шыбын мен таңқурай қоңызынан арылу үшін биологиялық өнім Фитоверм, Актеллик немесе Акаринмен (нұсқаулыққа сәйкес) шашылады. Бұталарды өрмекші кенелерінен қорғау үшін Фитоверм, Карбофос немесе 1% коллоидты күкіртті қолданыңыз.
Егер таңқурай ағашында таңқурай өт қабының белгілері пайда болса, зақымдалған сабақтар кесіліп, өртеледі. Бұталарға жаңа жәндіктер зиянкестерінің қонуына жол бермеу үшін топырақты мұқият қазып, Фуфанон ерітіндісімен өңдейді (10 литр суға 15-20 мл). Бұталардың бұтақтары бірдей препаратпен шашырайды: әр өсімдікке 200 мл ерітінді жұмсалады.
Жидек бұтасы белсенді өсіп, мол өнім беру үшін ерте көктемде таңқурайға жеткілікті назар аудару керек. Бұл үшін сізге ең қажетті бақша процедураларын келтіретін мақаламыз көмектеседі деп үміттенеміз.
Просмотров материала: 1 825
