8 октября 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



​Балаға кейде бұзықтық жасауға рұқсат берген дұрыс

​Балаға кейде бұзықтық жасауға рұқсат берген дұрыс
Әрбір ата-ана аласын жөргектен бастап қадағалауда ұстап, «мінсіз адам» тәрбиелеуге тырысады. Түрлі жағдайларға тыйым салып, бала сарбаз секілді күн кешеді. Оған теледидар, телефонды ұзақ қарауға, ата-ана қауіпті деп санаған ойындарды ойнауға, өз бетінше іс-әркет жасауға тыйым салынады. Әрине, тәрбиеде қаталдыққата керек, дегенмен кейде баланың әрекеті бұзықтық секілді көрінсе де тыйып тастамай, керісінше қолдап жіберуге болатын сәттері де бар.

Шашып-төгіп өз бетінше тамақтануына БОЛАДЫ

Кейбір аналар артық іс-қимылдан, яғни үй жинау, сүртіп алу, кір жуу секілді дүниелерді қосымша істеуден қашқақтап, 4-5 жасар болып қалған балаларын өздері тамақтандырып жатады. Мұндайда бір жағынан, бітпейтін үй тірлігінен жалығатын қыз-келіншектерді де түсінуге болады. Алайда ертең мектеп немесе балабақшаға барған бала өз бетінше дұрыстап қасық ұстап тамақтана алмаса, бұл өкінішті жағдай болмақ. Сондықтан ата-ананың балаға шашып-төгіп жатса да өз бетінше тамақтануына мүмкіндік бергені абзал. Тіпті мұны ерте жастан бастаған дұрыс. Біріншіден, мұндай жағдайда баланың іс-қимылы ширайды, екіншіден – бала ерте бастан тәуелсіз болуға ұмтылады.

Өзге балаларға есесін қайтаруға БОЛАДЫ

Негізі дұрыс тәрбие берген әрбір ата-ана баласын «жұдырықтасу» дұрыс емес, ондайдан алыс жүр деп тәрбиелейді. Ал ақылды ата-аналар «сенің есе қайтаруға құқың бар» деп үйретеді. Әрине, бұл жерде мәселе баланы төбелеске жақындыққа үйрету емес, тек өз есесін жібермеу. 3-5 жастағы балалар мәселені мәмілемен шеше алмайтыны анық. Сондықтан бала өзіне өзге біреу тиіссе оған соған жауап қайтаруға толықтай негіз бар екенін білуі тиіс. Бірден "төбелесе кет" деп ешбір ата-ана айта қоймасы анық. Алғашқыда «ойыншығың өзіңе керек болса, "өзім ойнаймын" де, тартып алма» деген секілді сөздерді бала құлағына құйып отырған жөн. Ал егер өзі бірінші бастап ұрып, тиісіп жатса, қарап қалмауды да үйреткен дұрыс.

Ойдан шығарылған достарымен ойнауға рұқсат етуге БОЛАДЫ

Негізі балалардың 40 пайызының ойдан шығарылған достары болады екен. Бірақ көптеген ата-аналар өз қиялындағы досымен ойнаған баласын көргенде психикасында ауытқушылық бар деп түсінеді. Алайда мектеп жасына дейінгі балалардың мұндай әрекеті қалыпты жағдай саналады. Сондықтан өз-өзімен сөйлесіп ойнап жүрген балаға ұрсып немесе «бұлай істеуге болмайды» деп түсіндіріп қажеті жоқ. Психолог мамандардың пайымынша ойынан шығарған достармен ойынға берілетін мұндай балалардың ойлау қабілеті өте жоғары болады екен. Келешекте ол бала әлем таныған ғалым болуы мүмкін.

Киімін былғап кірлетуіне БОЛАДЫ

Негізі бала ойыннан тап-таза болып, үстін былғамай келсе, демек оның ойыны дұрыс болмаған, жақсы ойнай алмаған. Сондықтан ойнауға немесе ойын алаңына бара жатқан балаға әдемі киімдерін кигізіп алып шығудың қажеті жоқ. Себебі үстін шамалы бүлдірсе, ұрыса жөнелесіз немесе үстіңді кір етесің деп еркін ойнауға мүмкіндік бермейсіз. Бала деген ең бір шаршамайтын зерттеушілер. Олар барлық нәрсеге қызығып, айналасының бәрін танып білгісі келіп тұрады. Сондықтан оларға айналасын танып, сұрақтарына жауап табу үшін жаңа көйлек пен былғанған шалбарды уайымдамай барлық нәрсені ұстап көруге мүмкіндік берген дұрыс.

Өз заттарын сындырып қоюына БОЛАДЫ

Егер балаға бір зат, ойыншық әперсеңіз, демек ол сол заттың толыққанды егесі. Яғни, ол заттың келешегі жас егесінің қолында. Ол оны мұқият, ұқыптап ұстаса да, қызықтап бөлшектеп шашып тастаса да өзі біледі. Сондықтан бала ойыншықтарын шашып, бөлшектеп тастаса ұрыспаған дұрыс. Балалар бәрін ашып көріп білгісі кеп тұрады. Қайта мүмкіндікті пайдалана отырып, пайдалы сабақ берген жөн. Яғни өз ісіне, өз заттарына өзі жауапты екенін айтып түсіндіре кету керек. Егер бала өз ойыншығын сындырып тастап басқасы керек деп қиғылық салатын болса, бірден дүкенге жүгіріп айтқанын орындаудың қажеті жоқ. Сонда ғана бала өз іс-әрекетінің салдарын түсінетін болады.

Өзгенің ісімен айналысуға рұқсат беруге БОЛАДЫ

Баланың қызығушылығын еш уақытта басуға болмайды. Ғалымдардың зерттеуінше шектен тыс сыншыл ата-ана психологиялық тұрғыдан тұрақсыз балаларды тәрбиелейді екен. Үнемі ата-анасының «олай жасауға болмайды, ол балалардың ісі немесе қыздардың тірлігі қайшыны ұстама» деген секілді сөздерді естіп өскен бала келешекте өзін-өзі төмендетіп, қызығушылығынан бас тартып, өмірдегі жолынан жаңылып жатады екен. Сондықтан ұлыңыз қолына қайшы алып мата қырқып, қуыршақтарды киіндіріп ойнап жүрсе немесе қызыңыздың қолынан машина түспесе, абдырмаңыз, ол ұл-қыздан келешек дизайнер, машина құрастырушы т.б маман шығуы мүмкін.

Дереккөз: ernur.kz
Просмотров материала: 939

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 169 616 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 169 449 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 169 075 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 169 122 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 169 405 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 11 007 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 10 148 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 10 371 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 14 352 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 14 518 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 23 256 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 813 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 336 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 7 192 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 6 011 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 8 196 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 287 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 957 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 344 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 6 064 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 6 076 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 913 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 746 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 6 011 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 951 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 463 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 925 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 786 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 6 053 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 385 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 799 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 756 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 807 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 756 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 986 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 6 129 Просмотров





Опрос


«    Октябрь 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031