11 августа 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Ғалымдар дәлелдеді: құрамында қант бар сусындарды шамадан тыс тұтыну қатерлі ісік ауруының қаупін арттырады

25 февраль 2021, 10:07
Ғалымдар дәлелдеді: құрамында қант бар сусындарды шамадан тыс тұтыну қатерлі ісік ауруының қаупін арттырады
Сорбонна университетінің Эпидемиология және статистиканы зерттеу орталығының ғалымдары құрамында қант бар сусындар мен жүз пайыз жеміс шырындарын тұтынудың артуы қатерлі ісік ауруының пайда болу қаупімен байланысты деп анықтады.

British Medical Journal зерттеу нәтижелерін жариялады, оған 101 257 адам қатысты (ерлердің 21%; әйелдердің 79%). Қатысушылардың орташа жасы 42 жасты құрады. 9 жыл бойы олар күн сайын сусындардағы қант мөлшерін анықтауға көмектесетін онлайн-сауалнамаларды толтырды. Осылайша, ғалымдар қатерлі ісіктің кейбір түрлерінің (атап айтқанда, сүт безі қатерлі ісігі, простата обыры және колоректальды қатерлі ісік) диетадағы қантты сусындардың мөлшерімен байланысын бағалады.

Дәлірек айтқанда, қант қосылған сусындарды күнделікті тұтыну онкологияның даму қаупін орта есеппен 18%-22%-ға арттырады. Жеміс шырыны мен басқа да тәтті сусындардың арасында ешқандай айырмашылық жоқ.

Алайда, бәрі айтылғандай жаман емес. Көптеген шетелдік және отандық сарапшылар қантты тұтыну ағзаның қалыпты жұмысын сақтау үшін қажет екендігімен келіседі, ал қантты тұтынудан толық бас тарту дененің кейбір функцияларына теріс әсер етуі мүмкін, бұл да белгілі бір салдарларға әкеледі. Жалғыз дұрыс шешім-қант тұтынудың орташа тәуліктік нормасымен дұрыс теңдестірілген тамақтану. Бірақ қантты тұтынуға қарсы көрсетілімдері бар адамдар үшін қауіпсіз балама бар – бұл қант алмастырғыштар.

«Аман-саулық» ҚҚ президенті, зиянды азайту саласындағы сарапшы және «Денсаулық» қауымдастығының төрайымы Бақыт Түменова да осындай пікірде:

«Денсаулық адамның өмір салтына тікелей байланысты. Адамдардың тәттілерге шамадан тыс тәуелділігі жұқпалы емес аурулардың белсенді өсуіне әкелуі мүмкін. Мысалы, соңғы 5 жылда қант диабетімен ауыратын науқастар санының өсуі байқалады – науқастар саны шамамен 30% - ға өсті. Онкологиямен ауыратын науқастар саны шамамен 3%-ға, жүрек-тамыр жүйесі ауруларының саны 16% - ға өсті. Менің ойымша, сіз бала кезінен тәттілерге дұрыс көзқарас қалыптастыруыңыз керек, өйткені біз тыйым салынған нәрсені ерекше қалап тұрамыз. Осыған байланысты шектеу шаралары басты мәселелерді шешпейтін уақытша және елеусіз ғана әсер ететін болады. Егер мәні бойынша түсінетін болсақ, қант қалыпты мөлшерде дененің үздіксіз жұмыс істеуі, мидың дұрыс дамуы және ынталандырылуы үшін қажет. Бұл ретте, жалпы тамақтану мәдениеті туралы көбірек сұрақ туындайды».

Сарапшы адамдардың өз денсаулығы мәселелеріне саналы және жауапкершілікпен қарауы үшін дұрыс тамақтану әдеттерін қалыптастыру бойынша ұлттық бағдарлама әзірлеу қажеттігін атап өтті. Мысалы, құрамында 5% немесе одан да көп қант бар қантты сусындардың орнына нөлдік қант немесе жасанды қант алмастырғыштары бар балама сусындарды ұсыныңыз. Бүкіл әлемде зиянды азайту стратегиясы осылай жұмыс істейді. Тәжірибе көрсеткендей, адамдардың әдеттерін бір сәтте өзгерту мүмкін емес, кері нәтиже болмас үшін біртіндеп көшу қажет.

«Президенттің тапсырмасы бойынша ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Ералы Тоғжановтың төрағалығымен «Салауатты өмір салтын қалыптастырудың жаңа тәсілдері жөніндегі ұлттық жобаны іске асыру жөніндегі 2022-2025 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарын» әзірлеу жөніндегі ведомствоаралық комиссия құрылды.

Біз Денсаулық сақтау министрлігінің вице-министріне ҮЕҰ әлеуетін пайдалана отырып, инфекциялық емес аурулардың алдын алу және денсаулықты қолдау мәселелеріндегі тәсілдердің бірі ретінде зиянды азайту тұжырымдамасын қарастыру ұсынысымен хат жаздық.
Тыйымдар жұмыс істемейді, адамдарға жаман әдеттерден арылу және оларға бұл әдеттер денеге жаман әсер етеді және әртүрлі ауруларға әкеледі деп айту қиын, көп жағдайда пайдасыз болып табылады. Бірақ зиянды азайту тәсілін қолдана отырып, біз оларға аз зиянды балама ұсына аламыз, өмір сүру сапасын жақсартамыз және олардың таңдау құқығын құрметтейміз. Сыбайлас жемқорлыққа және контрафактілік өнімдердің өсуіне алып келетін жаппай тыйымдардан арылу керек. Тәуелділікке қарсы күресте жаңа тәсілдерді енгізудің уақыты келді», - деп атап өтті Бақыт Түменова.

Сарапшы сондай-ақ, «Аман-саулық» ҚҚ базасында инфекциялық емес аурулардың қауіп факторларынан туындаған зиянды азайту бойынша «Денсаулық» қауымдастығы құрылғанын айтты. Қауымдастықтың қызметі денсаулыққа зиянды азайту стратегиясын әзірлеуге, халық арасында дұрыс өмір салты мен салауатты әдеттердің маңыздылығын насихаттауға, аурулардың алдын алуға, сондай-ақ мемлекеттік органдармен, қазақстандық және шетелдік ұйымдармен, ғылыми қауымдастықтармен серіктестік қарым-қатынас орнатуға бағытталған.

Просмотров материала: 969

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 161 144 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 160 965 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 160 602 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 160 641 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 160 934 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 10 471 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 9 614 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 9 816 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 13 639 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 13 819 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 22 617 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 470 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 123 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 6 989 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 814 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 7 975 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 098 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 760 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 137 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 864 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 874 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 715 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 555 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 813 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 761 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 269 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 711 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 588 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 853 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 183 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 588 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 568 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 606 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 553 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 790 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 932 Просмотров





Опрос


«    Август 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031