17 октября 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



«ҚазақСТАН» сөзі - қазақтың уақытша тұрағы деген мағына береді ме?

13 май 2019, 14:51
«ҚазақСТАН» сөзі - қазақтың уақытша тұрағы деген мағына береді ме?
Тәуелсіз Қазақ мемлекетін құрдық деп, қуанып «бөркімізді аспанға аттық». Алайда, «Қазақ елі» емес, Қазақстан атанып, «стан» деген сөздің байыбына бара алмадық. Бұл атауды белгілеуде бізге ресейшіл орыс тілді биліктің ықпалы үстемдік жасады деп жазады Мұхамбеткәрім Қожырбайұлы Abai.kz порталында.

«Стан» - орыс тілінде «уақытша тұрақ» деген мағына береді. Мысалы, «охотничий стан (аңды бір жерден мәңгі ауламайсың)», сенокосный стан (шөпті бір жерден мәңгі шаппайсың), вражеский стан (жау алдыңда мәңгі тұрмайды)», станция (поезд 10-20 мин. қана тоқтап өтеді)», станица (орман шетіндегі екі, үш үй) т.т. болып кете береді.

Бұл сөз парсы тілінде өзіне тиесілі ел шетіндегі шалғай аймақ дегенді білдіреді.

Демек, Қазаққа жалғанған «стан» сөзі Қазақтардың уақытша тұрағы деген мағына беріп тұр деген автор ана тілімізде «стан» сөзі жеке-дара қолданылмайтынын алға тартады.

Бұл жерде «стан» сөз арасында қолданылып, еліміздің бас қаласына АСТАНА атауы берілуі өте сәтті қадам болды.

Себебі, «станның» алды мен артындағы әрқашанда тек қана бастапқы Ата дегенді білдіретін «А» таңбасы Астана қаласы тек қана қазақтың емес, бүкіл әлем елдерінің Астанасы деген мағына беріп тұр.

Келешекте ел атауынан «станды» алып тастап, «Қазақ елі» деп атағанымыз жөн болады.

Автор сонымен қатар Алматыдан Астанаға тілімізм де, қазақи ұлттық мәдениетіміз бен ұлттық білім ордасы да ауысуға тиіс еді, олай болмады деп өкініш білдіреді.

Солтүстіктегі орысы көп аймағымызды қазақыландырамыз деп үміттеніп қуандық. Алайда, бұл үмітімізде ақталмады. Билік ол өлкені қазақыландырмақ түгілі, олардың өздері бұрынғыдан да бетер орыстанып, солардың ықпалында кетті.

Мемлекеттік қызметке орыс тілін білмейтіндер алынбайтын жағдайға жеткен. Астана қаласында келе жатып, көшедегі 80-90% өзге тілде жазылған көрсеткіш тақталар мен жарнамаларға қарап, өзімізді

Қазақтың ұлттық мемлекетінде өмір сүріп жатқанымызды сезіне алмайтын халге жеттік, қалада ұлттық нақыш жоқтың қасы, көшедегі жұрттың көбі орыс тілінде сөйлеседі, барлығы дерлік қазақша сұрасаң орысша жауап береді,

автобустар да жастардың қарияларды сыйламай, орын ұсынбай, құлағына наушнигін тығып, теріс қарап отыра беретін жағдайлары жиі кездеседі, яғни 30 жылда Астанамызды қазақи мәдениет ордасына айналдыра алмады.

Қарап отырсақ, Астана ұлттық мәдениетіміздің дамуына емес, керісінше «тежеуіш» рөл атқарып тұрғаны байқалуда. 30 жылда Қазақтың әйгілі алып тұлғалары:

Еділ мен Шыңғысты, Алпамыс пен Қобыландыны, Керей мен Жәнібекті, Абай мен Шәкәрімді, Қожа Ахмет Иасауи мен Әулие Бекет - Пір Атаны, Әбубәкір Кердері мен Мәшһүр Жүсіптерді танымайтын,

қазақтың ұлттық мәдениетінің дамуына қызмет етпейтін, қазақтан гөрі шетелдік құндылықтарды ұстануға әуес «заманауи» ұрпақ тәрбиелеп шығарды.

Астанадан қазақ даласына Қазақтың ұлттық идеологиясын ұлықтайтын, ұлттық намысы мен жігерін жанитын және өзге аймақтарға үлгі болатындай сыртқы бейнесінен басқа ештеңе сезілмей тұрғаны ащы да болса бүгінгі күннің шындығы осы.

Есесіне, елдің төл есімін қайтаруға табылмаған қаражатты Астананың атын өзгертуге бір күнде табылғаны бізді таң қалдырды. Қазақ елі "станнан" құтылудың орнына Астананың атын өзгертті. Өкінішті.

Просмотров материала: 2 600

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 170 902 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 170 733 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 170 361 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 170 409 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 170 691 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 11 070 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 10 206 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 10 431 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 14 433 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 14 599 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 23 324 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 845 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 345 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 7 200 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 6 017 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 8 211 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 295 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 961 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 349 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 6 068 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 6 086 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 919 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 753 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 6 016 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 957 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 473 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 937 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 791 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 6 063 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 391 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 805 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 762 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 814 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 765 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 991 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 6 138 Просмотров





Опрос


«    Октябрь 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031