Ауған соғысынан аман оралған жауынгер

Мен бұл әңгімені бастамас бұрын Ауған соғысы туралы мағлұмат іздедім. Себебі, менің кейіпкерім - осы соғыстың ардагері. Ол үшін «Ауғанстан қандай мемлекет, бұл елде қандай соғыс болды? Кімдер соғысты, не себепті бұл соғыс көпшілік үшін белгісіз болды?» деген сауалдарға жауап іздедім.

Бұл соғыстың талай адамның жан жүрегін жылатып, баласынан, жарынан, әкесінен, бауырынан айырғанын білдім. Мыңдаған жас азамат жат елде жан тапсырып, мыңдаған қандастарымыз ұрыс даласынан жарақатпен оралды. Ия, өлгендер қайтып келмейді, бірақ соғыс жүрегіне өшпес жара салған азаматтарға құрмет көрсету – біздің қасиетті парызымыз.

Ауғанстан – Оңтүстік Азиядағы аграрлы ел. Экономикасының негізі – суармалы егіншілік пен мал шаруашылығы. Бұл елдің астанасы ең көне қалалардың бірі – Кабул. Жерінің төрттен үш бөлігі - таулар. Халқы өзен аңғарларын, шатқалдар мен шалғынды жерлерді мекендейді. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 350 мм-ден аспайды. Климаты - құрғақ субтропиктік. Халқы 20-дан астам әр түрлі этникалық топтардан құралған. Олар: пуштундар, тәжіктер, хазарлықтар, өзбектер, түрікмендер және басқа ұлттар.

1978 жылдың 30 сәуірінде елдің Революциялық кеңесі елді Ауғанстан Демократиялық Республикасы деп жариялады. Ауғанстанға американдық көмек аяқ асты тыйылды. Бұл елден АҚШ барлық қызметшілерін және мамандарын шақырып алды. 1979 жылдың 15 наурызында Герат қаласының 20 мыңдай тұрғыны үкіметке қарсы бүлікті бұрқ еткізді.

Ауған жетекшілері Кеңес Одағынан тікелей әскери көмек беруі туралы өтініш жасады. Мәскеу уақыты бойынша 1979 жылы желтоқсан айының 25 жұлдызында сағат 15.00-де КСРО Қорғаныс министрінің берген бұйрығымен Ауғанстанға кеңес әскерлерін енгізу басталды. Соғыс 1989 жылдың 15 ақпанына дейін созылды.

Осы соғысқа қатысқан ағалардың бірі – Талғат Білісбекұлы Төлепбергенов. Ардагер аға 1987 жылы 25 наурызда әскер қатарына алынып, Мәскеу қаласынан бір-ақ шығады. Сол жерде борышын өтеп жүріп, сол жылы 13 қарашада Ауған жеріне аттанды. Өзінің қойын дәптеріне «Қош бол, Кеңес Одағы, сәлем бердік алыстағы бөтен де белгісіз ел – Ауғанстан» деп жазып қойды.

Жат елде талай достарынан айрылып қалатынын ол кезде сезген де жоқ. Талғат аға Хост, Лагар, Жалалабад, Баграм, Файзабад, Пули-Хумри және т.б. жерлердегі ұрыста болып, өзінің азаматтық борышын өтеп келді. Анасы үнемі баласын сағынышпен еске алып, әрбір хатын асыға күтті.

Отырып түскен суреттерінен қатты секем алып, уайымға салынушы еді. Себебі, соғыс бар жерде зардап бар. Көптеген азаматтар із-түзсіз жоғалып кетті, қайсыбір аналар жалғызынан айрылды. Ауған соғысының еліміз үшін әкелген адам шығыны мен зардабы аз болмады.

"Соғыста жауынгерлердің оққа ұшқанын көру қандай ауыр еді… Әр шабуылға шыққанда «қайтып ораламыз ба, жоқ па?» деген ауыр ой еңсені басатын. Алайда, ұрысқа кіргенде санада әскери тапсырманы орындаудан басқа ой қалмайды. Соғыс ешқашан шығынсыз болмаған. Ал ерлікпен қаза тапқан жауынгерлерді ұмытпау – кейінгі ұрпақтың парызы", – дейді Ауған соғысының ардагері. Талғат аға 1989 жылы қаңтардың 22-сі күні жат елден аман-есен елге оралды.

Қазіргі танда Талғат Білісбекұлы отбасылы, үш баланың әкесі. Балаларына адал еңбек етіп, бір-біріне қамқор болуды, туған елін құрметтеуді үнемі айтып отырады. Бірнеше жыл ішкі істер органдарында адал қызмет етіп, әр түрлі дәрежедегі бірнеше медальдардың иегері атанды.

Ауғанстанға аттанған әрбір азаматтың ойы да, мақсаты да - өзінің борышын адал атқару болса, ал біз - өскелең ұрпақ, ардагер ағаларды мақтан етіп, құрмет тұтамыз.

Диляра САҒИТ
№173 мектеп-лицейдің
9 сынып оқушысы
Алматы қаласы
Жетекшісі: Динара Ахметова

Рейтинг	Регион	Аким
219022	Алматинская область
146708	Туркестанская область
108999	Восточно-Казахстанская область

Рейтинг	Регион	Аким
339	Алматинская область
195	Туркестанская область
180	Северо-Казахстанская область

« Октябрь 2025 »
Пн	Вт	Ср	Чт	Пт	Сб	Вс
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

Мы в соц сетях:

Ауған соғысынан аман оралған жауынгер

Поделиться материалом

Другие материалы по теме

По читаемости

По материалам