30 июля 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



«Шахтада үш сағат жүремін деп бір апта жөтелдім»: Қазақстанда шахтерлердің зейнет жасы төмендей ме

10 июнь 2022, 12:10
«Шахтада үш сағат жүремін деп бір апта жөтелдім»: Қазақстанда шахтерлердің зейнет жасы төмендей ме

Фотоколлаж: Azattyq Rýhy / Әбілқасым Есентаев
Қазір Қазақстандағы шахтерлер «ауыр жұмыс істейтін санаттағы» адамдарға жатпағандықтан зейнетке 63 жасында шығады. Алайда олардың көбі жер астындағы жұмыстың ауыр екенін, сондықтан зейнетке шыққанша денсаулықтарынан айырылатынын жиі айтады. Azattyq Ruhy тілшісі шахтерлердің зейнет жасының өзгеруі, әлемдік тәжірибені анықтап білді.

«ЗЕЙНЕТ ЖАСЫНА СҮЙРЕТІЛІП ӘРЕҢ ЖЕТЕДІ»

Мәжіліс депутаты Мақсат Раманқұлов та шахтерлер зейнетке жеткенше бір басында бірнеше ауру пайда болады деген пікірде. Оның пайымынша, шахтада жиі болатын түрлі апаттардан бөлек, олардың 63 жасқа дейін жұмыс істеуінің өзі үлкен қауіп болып саналады.

«Олар зейнет жасына жетпей-ақ көптеген ауруға шалдығады, өз мамандықтары бойынша жұмыс істей алмайды. Ал көпшілігі зейнет жасына сүйретіліп әрең жетеді», - дейді Мәжіліс депутаты.

Сондықтан Раманқұлов әріптестерімен бірге ауыр жұмыс істейтін мамандардың «бірінші және екінші тізіміне» сай, шахтер, металлург сияқты мамандарды ерте зейнетке шығару туралы бастама көтерген.

БҰЛ МАМАНДЫҚТАРДЫҢ ЗЕЙНЕТ ЖАСЫ НЕГЕ ӨЗГЕРДІ?

1997 жылға дейін Қазақстанда аса ауыр жағдайда жұмыс істейтін ер адамдар 50 жаста, әйелдер 45 жаста зейнетке шыға алатын еді. 1997 жылы күшіне енген зейнет реформасынан соң олардың зейнет жасы ұлғайып кетті. Дегенмен биыл мамырдың 12-сі күні журналистердің сұрағына жауап берген Премьер-министрдің орынбасары Ералы Тоғжанов «зейнет жасын төмендету туралы мәселені үкімет қайта қарауы мүмкін» дегенді айтты.

«Объективті түрде қарасақ, бұл өте қиын мәселе. Халықаралық тәжірибені ескереміз, бірақ өзге елдерде зейнет жасын азайту тенденциясы жоқ. Қазақстанда зейнет жасын төмендету керек дегенді шахтерлер ғана айтып жүрген жоқ. Бұны мүгедек балалары бар аналар да айтып жүр. Сондықтан талқылау керек», - деді Ералы Тоғжанов.

«МҰНАЙШЫЛАРДАН ҚАРАҒАНДА, ШАХТЕРЛЕРДІҢ ЖҰМЫСЫ АУЫР»

Бұл мәлімдемесінен сәл ертерек журналистермен бейресми кездесу өткізген Тоғжанов өзі шахтаға түскеннен кейін жер астындағы жұмыс денсаулыққа қандай зиянын тигізетінін түсіндім деген еді.

«Шахтаның астында үш сағат жүремін деп бір апта жөтелдім. Шыны керек, үнемі жалақының артуын талап ететін мұнайшылардың өзі жер бетінде жеңілдеу жұмыс істейді», - деген еді Тоғжанов.

Осы орайда, біз Шахтинскідегі шахтерлердің бірі, жұмыс орны мен есімін атамауды сұраған С. есімді азаматты сөзге тартып, қазбадағы жұмыс кестесі, жалақысы, денсаулығы мен зейнет жасына қатысты пікірін сұрадық.

Айта кетерлігі, сұхбат берген азаматтың айтуынша, шахта басшылығы журналистермен сөйлескен, әлеуметтік желіге проблемасын жазған шахтерлерді аса «жақтырмайды», кейде тіпті «жұмыстан қуып жіберуге дейін» барады.

Сондықтан С. есімді азамат сұхбаттың аса анонимді түрде болғанын сұрады. Бұл азамат шахтаға 2016 жылы жұмысқа орналасыпты. Орта жастың адамы.

«Шахтаға бір түскенде алты сағатқа түсеміз. Айына 20 подход болады, шамамен. Жұмыс оңай емес, бірақ жастықтан болар біз техниканың ескі екеніне қарамастан, тынбай еңбек етеміз», - дейді ол.

Бірақ өзі жұмыс істейтін шахтада жасы 60-тан асқан ер адамдардың әрең жұмыс істейтінін, «оларға жастар барынша ауыр жұмыс істетпеуге тырысатындарын» айтады.

«Көбінесе олардың аяғы, тізесі ауырады. Өйткені техника дұрыс болмаған соң жұмыс та қиын. Олардың көбі жөтеледі, бірақ жастар арасында жөтеліп жүргендер жоқ. Біздің организм жас шығар. Біз жасы аплыстың ар жақ, бер жағындағы кісілерді ауыр жұмысқа салмай, көп демалдыруға тырысамыз», - дейді ол.

Ал «алып жатқан жалақы мен өтемақы осы денсаулықты қалпына келтіруге жете ме?» деген сұраққа ол «жетіп қалады» деп жауап берді. Дегенмен жалақылары тек 2019 жылдан бері өскенін, және тағы да әлі жас болғандықтан, жалақысы денсаулығына емес, отбасына жұмсалатынын айтты.

«Жалақымыз шамамен 500 мың теңге шамасында. 2019 жылғы ереуілдерден кейін еңбекақы өсті. Мен 2016 жылдан бері жұмыс істеймін», - деді ол.

Бұл азаматтың айтуынша, жалақы мәселесі кезең-кезеңімен шешіліп келе жатыр, сондықтан шахтерлердің зейнет жасын төмендету өзекті мәселе болып қалып отыр.

«Негізі, зейнет жасын төмендету керек. Өйткені, 63 жас өте көп. Біздің жұмыстағы осы жастың кісілері әрең жүреді», - дейді С. есімді азамат.
Просмотров материала: 1 079

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 159 372 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 159 192 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 158 830 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 158 867 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 159 160 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 10 366 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 9 510 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 9 705 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 13 499 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 13 673 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 22 499 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 396 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 087 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 6 952 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 779 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 7 938 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 065 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 728 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 102 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 830 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 839 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 677 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 520 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 782 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 724 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 233 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 672 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 556 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 815 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 148 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 554 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 535 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 576 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 520 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 756 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 900 Просмотров





Опрос


«    Июль 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031