29 марта 2024 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Тоқаев ОДКБ-ның бітімгерлік ұйымға трансформациялануын қалайтынын жіткізді - Мұхтар Түменбай

Тоқаев ОДКБ-ның бітімгерлік ұйымға трансформациялануын қалайтынын жіткізді - Мұхтар Түменбай
ҰҚШҰ (ОДКБ) саммиты жайлы бірер ойыммен бөліссем деп едім. Бірден айтайын, саммит суреттеріне қарап бал аша алатын өнерім жоқ.

Осындағы көп адам ОДКБ жиынынан түсірілген суреттерге қарап ондағы атмосфераның біршама салқын болғанын болжады. Рас, солай болған болар. Оған себеп те жоқ емес. Жабық есік форматында өткен мемлекет басшыларының кездесуінде не әңгіме болғаны беймәлім. Десе де, көпшілік алдында жасалған ресми мәлімдемелердің өзін мұқият тыңдасаң көп нәрсені аңғаруға болады.

Біріншіден, ұйымның 20 жылдық тарихында алғаш рет оған мүше елдердің позициялары әркелкі екені анық байқалды. Басқасы-басқа, мемлекет басшыларының ұйымның басты міндеттері мен мақсаттарын түсінуде көзқарастары алшақ болып шықты. Мәселен Белоруссия Президенті үнемі ОДКБ-ны НАТО-мен, ЕуроОдақпен салыстырып, ұйымды соларға қарсы күштік одақ ретінде көрсеткісі келді. Тіпті мүше елдер ұйымдық қатаң тәртіпке бағынуы тиіс деп соқты. (оның қолтығына кім су бүркіп отырғанын тек болжай аламыз). Ал Қазақстан тарапы керісінше, ОДКБ БҰҰ сияқты әлемнің бейбіт дамуын қолдайтын ұйымдармен бірлесуі керек деп санайтынын анық айтты. Армения Азербайжанмен соғыста ұйым тарапынан қолдау көрмедік деген өкпесін жасырып қалмады. Тәжікістан мен Қырғызстанның өз арасында бұрыннан келе жатқан шекаралық кикілжіңі бар. Бір сөзбен, әрқайсысы байтал түгіл бас қайғы болып отырған кезге тап болды бұл саммит.
Бүкіл Ресей бұқаралық ақпарат құралдары Ұжымдық Қауіпсіздік Шарт ұйымын кәдімгідей мызғымас күш ретінде көрсеткісі келгенімен, мемлекет басшыларының көзқарастарындағы мұндай алшақтық ұйымның ішкі тұрақсыздығын байқатады.

Екіншіден, Кей отандық саясатшылар Ресей ҰҚШҰ мүшелеріне, оның ішінде нақты біздерге, Украинамен арасындағы жанжалына қатысу жөнінде ұсыныс жасаған жоқ, ол да олжа деп бағалап отыр. Олай болса, бұл саммитті ұйымдастырудың және оны дәл Мәскеуде өткізудің не қажеттігі болды? Кімге керек болды мұндай декоративтік спектакль?

Оның жалғыз себебі бар. Кремль, АҚШ пен НАТО-ға "менің де одақтастарым бар, менің де өз әскери блогым дайын" деген сес көрсетпекші болды. Алайда, қарсыластарына арналған бұл месседж тиісті нәтижесін бермеді. Және оған себепкер болған Тоқаев. Өзінің мәлімдемесінде Қазақстан Президенті бүгінгі таңда басты назарды батысқа емес, оңтүстіктегі Ауғаныстан аймағына аудару қажет деуі Мәскеу мен Минскінің қолда бар картасын шатастырып жіберді. Мұндай мәлімдеме жасауға Тоқаевты тек қаңтар оқиғасы итермелеген жоқ. Осыдан біраз бұрын АҚШ Ауғанстан мемлекетінен өз әскерлерін ерікті түрде шығарып әкетті, сөйтті де елдегі билікті талибтерге қолдан қолға ұстатқандай етіп беріп кетті. АҚШ-тың бұл қадамы Орта Азия елдерінің оңтүстік шекараларының тұрақсыз аймаққа айналуына септесті. Қалыптасқан жағдай жалғыз бізді емес, ең алдымен Тәжікістан мен Қырғызстанды мазалауы тиіс. Сондықтан да, бұл жерде Тоқаев өзінің ғана емес, оңтүстік көршілеріміздің де ұстанымын білдірді деуге болады.

Үшіншіден, содан кейінгі оның ОДКБ, аймақтық қауіпсіздік ұйымы ретінде БҰҰ сияқты ұйымдармен бірлесе, ақылдаса отырып жұмыс істегені дұрыс дегені тіпті бәрін тығырыққа тіреген сыңайлы. Мұндайды әсіресе Ресей мен Белоруссия тарапы күтпеді. Жиынға қатысқан ешбір тарап бұған не қарсымыз, не қолдаймыз деп жауап бере алмай да қалды. Тоқаевтың бұл мәлімдемесі шын мәнісінде түбегейлі бетбұрыстық ұсыныс болды десем артық айтпаймын. Себебі әу баста ОДКБ, белгілі бір мемлекеттерге ықпал ететін күш ретінде емес, тек аймақтық ішкі қауіпсіздікті қамтамасыз ететін ұйым болып құрылған болатын. Оны енді НАТО-ға қарсы күш ретінде көрсету дұрыс емес, біздің арамызда ондай уағдаластық жоқ деген ой жатыр Тоқаевтың сөзінің ар жағында. Ол ОДКБ-ның саяси-әскери ұйымнан бітімгерлік ұйымға трансформациялануын қалайтынын жіткізді. Бұл сөздер де батыстағы естір құлақтарға анық жеткен болар.

Журналист Мұхтар Түменбайдың желідегі жазбасы
Автор: Мұхтар Түменбай -
Тоқаев ОДКБ-ның бітімгерлік ұйымға трансформациялануын қалайтынын жіткізді - Мұхтар Түменбай
Просмотров материала: 853

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 88 607 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 88 446 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 88 433 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 88 369 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 88 325 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 6 320 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 6 109 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 6 127 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 8 500 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 8 635 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 10 636 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 7 221 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 5 397 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 5 313 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 149 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 6 225 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 8 293 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 119 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 5 380 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 143 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 118 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 069 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 4 925 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 132 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 093 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 8 447 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 6 802 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 4 971 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 175 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 5 409 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 4 909 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 4 941 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 4 993 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 4 898 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 137 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 262 Просмотров





Опрос


«    Март 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031