Қазақстанның Ауыл шаруашылығы министрімен өткен кездесуде не айтылмады?

2013 ж. 07 қарашасы күні Қазақстан ұлттық аграрлық университетінде Ауыл шаруашылығы министрі А. Мамытбековтың ашық лекциясы болды. Жиынға аграрлық салалардың басшылары, мамандар, ғалымдар, БАҚ өкілдері, докторанттар, магистранттар мен студенттер қатысты. Он- лайн жүйесінде Оралдың, Астананың және Семейдің ЖОО- дары да қатысып отырды. Блогер ретінде мен де шақырылыппын. Бардым...

Ә дегеннен айтайын –Министр Асылжан Мамытбековтың сөйлеген сөзі, жүріс –тұрысы маған ұнады. Қазақ және орыс тілінде бірдей барлық қойылған сұрақтарға тиянақты жауап беріп отырды. Ауыл- шаруашылығы саласындағы мәселелерге қанық екені көрініп тұрды. «Дипломмен ауылға», «Сыбаға», «Агробизнес -2020» және т.б. бағдарламалардың орындалуы барысы жайында Министр көп ақпарат берді. А.Мамытбековтың баспасөзде көп сынға ұшырайтынын ескерсек, Ауыл- шаруашылығы министрлігінің баспасөз қызметі сылбырлау жұмыс істейтін сияқты.

«Сын түзелмей, мін түзелмейді»- дейді дана халқымыз. Осы кездесуден кейін көңілімде қалған бірқатар түйіткілдерді ортаға салайын. Біреу келісер, біреу келіспес. Бәлкім, пайдасы тиер...

Ең алдымен, Министрдің ашық лекциясының тақырыбы айқындалмапты. Сондықтан бұл лекция бір келелі мәселенің көтеріліп, оның шешу жолдарын анықтауға арналмаған сыңайлы. Министрдің баяндамасына қарасақ, әңгіме Агроөнеркәсіптік кешеннің ағымдағы жайына арналған жылдық есеп сияқты. Әрине, қол жеткен жетістіктер бар:
- Біз азық-түлікке деген өз қажеттілігімізді 80% қамтамасыз етеді екенбіз;
- Жылына 1 млрд. пұтқа жуық астық өндіріп, оның 40%- ға жуығын экспортқа шығарылады екен;
- Шаруашылық және фермерлік қожалықтардағы мал басының саны 20,1%- ға өсіпті және т.б.

Құдайға шүкір дейік. Жұмыс істеліп жатқан жерде, кемшіліксіз болмайды. Әртүрлі мәселелер де туындап жатады. Бірақ Министр өзінің баяндамасында оларға көп тоқтала қойған жоқ. Осыған қарағанда Ауыл- шаруашылығы министрлігіндегі ғылымның жағдайы, ғылыми- сараптамалық жұмыстың деңгейі мәз емес-ау деп ойладым. Тіпті осы туралы сұрақ та қойғым келген. Кездесу барысында менің осы күмәнімді Министрдің өзі сейілтті. Қойылған сұраққа жауап берген кезде, ауыл шаруашылық ғылымының институттары Қаз агроинновацияның құрамына кіретінін, оның жұмысының нәтижесіне өзінің көңілі толмайтынын Министр ашық айтты. Яғни ауыл- шаруашылық ғылымын реформа күтіп тұр деген сөз.

Ал енді көңілдегі ең басты түйіткілге келсек... Жалпы бұл кездесуде Асылжан Мамытбеков өте күшті топ- менеджер екенін көрсеткен сияқты. Бірақ, Үкіметтің мүшесі, Ауыл шаруашылығы Министр – ол саяси тұлға ғой. Ал бұл жиында саяси мәселелер көп айтылған жоқ. Көп айтылғаны- табыс табу, инвестиция, ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру, пайда табу және т.с.с. экономикалық, технологиялық әңгімелер. Министрдің аузынан ауыл- шаруашылығындағы әлеуметтік реформалар туралы, фермерлер мен шаруа қожалықтарына саяси көзқарасы туралы, жер туралы, ауыл туралы айтылған өзінің пікірін есіте алмадық. Азық – түліктік қауіпсіздік, экономикалық қауіпсіздік сияқты мемлекеттің қауіпсіздігінің құрамдас бөліктері туралы да әңгіме қозғалған жоқ.

XVIII ғасырда Европадағы Буржуазиялық демократия апологеттерінің бірі: «Мемлекет шын тәуелсіз болуы үшін, оның дамыған ауыл – шаруашылығы болуы керек», - деген екен. Ұмытпасам, осы ойды айтқан Дени Дидро болса керек. Осыны, әйтпесе тіпті Карл Маркстің: «Ауыл – ұлттың денсаулығы» деген ойларын Министрдің ашық лекциясының лейтмотиві етіп алуға болатын сияқты еді. Өкінішке орай, олай болмады.

2001 жылы Германияда іс- сапармен болғанмын. Сонда «Рён қойы» деген жергілікті породаны арнайы өсіретін фермердің шаруашылығына алып барған. Менің есімде қалғаны неміс – қойшының көзіндегі, жүріс – тұрысындағы сенімділік пен тәкаппарлық. Әйтпесе, дәл біздің қойшылар сияқты қидың иісі бұрқырап тұрды қолынан, үстіндегі киімінен. Әрине, таң қалдырғаны оның шаруашылығындағы дамыған инфрақұрылымы. Сол «неміс- қойшы» былай деді: «Рён қойы» немістің ұлттық құндылығы. Оны сақтап, көбейту бақыты маған бұйырғанына мен қуаныштымын. Бұл арнайы мемлекеттік бағдарлама аясында жүзеге асырылуда. Менің шығындарымның 70-75%- ын мемлекет өтейді».

«Мал, жан аман ба ?»- деп амандасатын қазақта мұндай дәстүрлі құндылықтар аз емес. Бірақ, оны сақтап – қорғау әрекеттері әр уақытта пайда әкеле бермейтін сияқты. Ал ауыл- шаруашылығында пайда қуа берсек сөл дәстүрлі құндылықтардан айрылып қалуымыз бек мүмкін. Бұл мәселенің бір жағы.

Екінші жағынан қарасақ, «Рён қойы» бағдарламасы неміс- қойшыға мемлекет тарапынан көрсетілген ізет пен құрмет, оған тек тауар өндіруші ретінде ғана емес, азамат ретіндегі саяси көзқарас, онымен санасу, құрметтеу.

Ал біздің Министрдің баяндамасында фермерге деген көзқарас – тек тауар өндіруші ретінде қарастыру сияқты. Бұл ретте біздің шаруа қожалықтары мен фермерлерге ендігі жерде Қазақстанның асыраушылары Сіздер деген ойды сіңіре беру өте маңызды болса керек. Егер мемлекеттік награда алғандардың қатарында жыл сайын 1-2 фермер болып тұрса, бұл сенім одан әрі нығая беретіні сөзсіз. Бұл енді, Ауыл- шаруашылығы министрлігі адамдарды да ойлауы керек –қой дегенді білдіріп жатқаным.

Бірақ мұның барлығы ол кездесуде айтылмады. Ең өкініштісі, осындай әңгімеге мұрындық болатындай сауалдар Министрге қойылмады да. Қойылмады! Неге? Ойланайықшы, ағайын!..

Рейтинг	Регион	Аким
219022	Алматинская область
146708	Туркестанская область
108999	Восточно-Казахстанская область

Рейтинг	Регион	Аким
339	Алматинская область
195	Туркестанская область
180	Северо-Казахстанская область

« Ноябрь 2025 »
Пн	Вт	Ср	Чт	Пт	Сб	Вс
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28	29	30

Мы в соц сетях:

Қазақстанның Ауыл шаруашылығы министрімен өткен кездесуде не айтылмады?

Поделиться материалом

Другие материалы по теме

По читаемости

По материалам