24 августа 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



2014. Талайдың тағдырын өзгерткен жыл

2014. Талайдың тағдырын өзгерткен жыл 2014 жылы құқықтық мәселеге қатысты бұған дейін қалыптасып қалған дәстүрлі үрдіс түбегейлі өзгерді. «Жемқорлыққа қарсы күресте тек майда шабақтар ілініп, шортандар құтылып кетіп жүр» деген түсініктің талқаны шықты. Министрлер мен облыс, қала әкімдері жауапкершілікке тартыла бастады. «Қазынаның мүлкін тонап немесе ауыр қылмыс жасап шетелге қашып, із жасырып жазадан құтылып кетуге болады» деген байырғы түсінік те өзгерген сияқты. Мұның бәрі 2014 жылғы айтулы оқиғалардың сипатынан байқалып тұр.

serke.org

Бұрын жемқорлыққа қарсы күрес аясында ауыл, аудан әкімдері мен министрліктердің ортанқол шенеуніктері ғана жауапқа тартылатын. Бірақ, сол әкімдерді басқарып отырған облыс әкімі немесе министр үнемі «сүттен ақ, судан таза» болып шығып жүрді. Осы жағдай жұрттың ойына күмән кіргізіп, жемқорлыққа қарсы күрес жөніндегі қабылданған арнайы заңдардың әсеріне сенімді азайтқан.

Дегенмен бұған дейін Қорғаныс министрі қызметін атқарған Серік Ахметовке қарсы қозғалған қылмыстық іс жемқорлыққа қарсы күрес тәсілінің жаңа екі сипатын ашып берді. Оның бірінші сипатын президент Нұрсұлтан Назарбаевтың сөзімен айтсақ, «...біз тұлғасына, қызметіне қарамастан, ірі шенеуніктерді жауапқа тартамыз. Коррупция туралы заңды бұзған адам лайықты жазасын алатын болады».

Президент бұл сөзді бекер айтқан жоқ. Себебі, Серік Ахметов анау-мынау «майда шабақ» емес. Ол Астана әкімінің орынбасары (2003-2004), Көлік және коммуникациялар министрі (2006), Қарағанды облысының әкімі (2009-2012), премьер-министр (2012-2014) қызметтерін атқарды. Соңғы қызметі де осал емес-тін, Қорғаныс министрі болды. Бұрын мұндай дәрежеге жеткен шенеуніктер сотталған емес. Мұның қатарына Павлодар облысының әкімі қызметінде жүріп істі болып, шартты түрде жаза алған Ерлан Арынды, ҰҚК-нің Шекара қызметінің директоры Нұрлан Жоламановты және басқаларды қосуға болады.

Жемқорлыққа қарсы күрестің екінші сипаты мынада. Бұдан былай құқық қорау органдары шенеуніктің соңғы қызметінде жасаған жемқорлығын ғана емес, оған дейінгі істерін де тергей бастайды. Мысалы, Қарағанды қаласының бұрынғы әкімі мен сондағы басқа да шенеуніктердің жауапқа тартылуы Серік Ахметовтің Қарағанды облысын басқарып тұрған кезімен байланысты қарастырылып жатыр. ҰҚК Шекара қызметінің директорына қарсы қозғалған қылмыстық істі тергеуде де осындай үрдіс байқалады. Қазір оның Қорғаныс министрлігіндегі істері ғана емес, тіпті 2002-2003 жылдардағы Шығыс әскери округындағы өрескел әрекеттері қазбаланып жатыр. Бұдан мынандай қорытынды жасауға болады: қылмыстың мерзімі жоқ, ол ешқашан ұмытылмайды.

2014 жыл шетелге қашып кеткен Мұхтар Әбілязов пен Рахат Әлиев үшін қиын болды. Қазір екеуі де түрмеде отыр. Француз соты Әбілязовты Ресейге экстрадициялау жөнінде түбегейлі шешім шығарып қойды. Сот ісін жүргізудің тәртібіне сәйкес аппеляция мерзімі аяқталған соң, 2015 жылдың ақпан айында оны Ресейге айдайды. Бұдан басқа оған қарсы Украина мен Қазақстанда да қылмыстық іс қозғалып қойған.

Ал Австрия прокуратурасы Рахат Әлиевке «Нұрбанктің» топ-менеджерлері Айбар Хасенов пен Жолдас Темірәлиевті өлтірді деген айып тағып отыр. Бұл іс бойынша сот процесі келесі жылы басталады. Бұл процес аяқталғанша, Австрия прокуратурасына Рахат Әлиевтің басқа да қылмыстық ісі, атап айтқанда Алтынбек Сәрсенбаев пен оның сріктерін өлтіруге қатысты іс келіп түсуі мүмкін. Қорыта айтқанда, Мұхтар Әбілязов те, Рахат Әлиев те жақын жылдары түрмеден шыға алмайды. Тіпті олар қалған емірін қапаста өткізуі мүмкін.

Рахат Әлиев пен Мұхтар Әбілязовтың тағдыры да бұған дейін Қазақстан қоғамында қалыптасқан дәстүрлі түсінікті өзгеріске ұшыратты. Медициналық сақтандыру қорын үптеп кеткен Талапкер Иманбаев пен экс-премьер Әкежан Қажыгелдиннің шетел асып, сол жақта емін-еркін өмір сүріп жатуынан «қашып кетіп, жазадан құтылуға болады» деген пікір қалыптасқан-ды. Қазір мұның бекер екеніне көз жеткізіп отырмыз.

«Өтіріктің құйрығы – бір тұтам» екені анық болды. «Саяси көзқарасымыз үшін Қазақстаннан қудаландық» деген өтірік байбаламмен алысқа ұзау мүмкін емес. Мұндай байбаламмен көп болса 3-4 жыл жұртты алдауға болады, бірақ ол қылмыстық жауакершіліктен түбегейлі құтқармайды екен. Мұны Рахат Әлиев пен Мұхтар Әбілязов тағдырының 2014 жылғы кезеңі дәлелдеп берді.
Просмотров материала: 1 932

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 163 083 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 162 915 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 162 541 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 162 582 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 162 870 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 10 598 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 9 741 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 9 951 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 13 807 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 13 988 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 22 767 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 554 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 189 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 7 042 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 866 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 8 036 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 145 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 815 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 194 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 924 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 934 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 766 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 609 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 863 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 814 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 319 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 765 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 645 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 904 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 240 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 645 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 619 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 658 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 611 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 841 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 986 Просмотров





Опрос


«    Август 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031