«Неке және отбасы» туралы Заңға өзгерістер енгізу керек

Соңғы кездері біздің қоғамда қос әйел алу туралы пікір қозғалып жүр, бұл еркектер отбасын бұзып жатыр деген біржақты пікір емес, «жас күйеуге» шығуды сәнге айналдырған қалталы қыз-келіншектер санының артуы бүгінгі күннің шиқан сынды сыздауық жарасы. Бұл көрініс біздің қашқан-пысқанның бәріне еліктегіш қоғамымызда ұлттық құндылықтың әдіре қалғанын көрсетеді.

"Ұлт.kz" порталы
Қазіргі таңда тірідей жетім қалған балалардың тағдыры мен ойраны шыққан отбасылар туралы тақырып кейінге шегеріліп, «кім қанша әйел алды» немесе «неше күйеуге шықты» деген «сән» ең өзекті тақырыпқа айналғандай, әлеуметтік желі тұрмақ мүйізі қарағайдай басылымдардың өзі осы мәселені оқырман тартар арзан жарнама ретінде қолдануда. Бұл бұқараны рухани жұтаңдыққа әкеп соғады. «Қос әйел» мен «қос күйеу» тақырыбы біздің елдегі демографиялық өсімді түсіріп, ұлттың ұлт ретінде жойылып кетуіне себепкер болар құбылыс.

Өз өмірін кейінге шегеріп, күйеуінің жағдайын жасап, бала-шағасының қамымен өткізген қанша әйел қазіргі таңда зорлық-зомбылық көруде, «жағдайын жасап отырмын» деп тізеге басқан қанша еркек бәйбішесінің келісімінсіз бір қатынды жіберіп, бір қатынды алып, нәтижесінде өмір бойы азаматының бабын жасаған әйелдер зардап шегуде. Дегенмен, әйелдер қауымы да бұл «сәннен» тыс қалып отырған жоқ. Кәсіпкер әйелдердің қатарында соңғы кездері жас жігітке күйеуге шығу үрдіс алып барады. Бала-шағасын күйеуіне қалдырып, басқамен шаңырақ көтеріп жатқан келіншектер саны да жетерлік. «Жалғыз басты ана» немесе «жалғыз басты әке» атанғандардың мемлекет тарапынан қандай да бір жәрдемақы алу құқы туралы ешқандай әлеуметтік жарнама жоқ. Тоқал тақырыбы ажырасу үрдісін арттырса, күйеу жаңа алғыш келіншектер «жалғызбасты әйелдер» санын арттырып отыр.

Бұрын «көкек ана» деген атау болса енді «жас күйеу» немесе «тоқал» деген термин пайда болды. Бір қызымнан бір қызым сорақы дегендей енді қазақ қоғамында көгілдірлер мен «түрлі-түстілер» саны да көбейіп барады. Бұл кереғар тірліктер біздің ұлттық менталитетімізге сай келмегені былай тұрсын, сан алуан қылмыстық оқиғаларды туындатуда. Соңғы кездері азаматтық некенің саны артып, жауапкершіліктен ада осындай отбасыларда некесіз балалар дүниеге келуде.

Жеті атасын білмеген жетесіз деген атам қазақ, дәл осы азғындаушылық жалғаса берсе, ұлттық құндылықпен, тектілік деген қағида қаңғырап қалар түрі бар. Осының бәрін көріп отырып, он үштегі баланы автокреслоға таңу туралы ұсынысты қолдаған депутаттарымыз одан да Қазақстан Республикасындағы «Неке және отбасы» туралы Заңды реттеп, өзгерістер енгізсе дұрыс болар еді деген өтінішім бар. Аталмыш Заң тұңғыш рет біздің елде 1998 жылы 17 желтоқсанда қабылданған болатын! Одан бері қанша жаз өтіп, қыс келді. «Отан отбасынан басталады», ал шағын мемлекет саналар отбасын сақтау үшін төмендегі ұсыныстарды ортаға саламын, өйткені мен Қазақстанның азаматымын және осы қоғамның бір мүшесімін:

- Еркек не әйел өзінің некелі жарынан ажырасып, баласын тірі жетім еткен жағдайда «айыпты жақ» жалғыз қалған жұбы келесі некеге тұрғанға дейін алимент төлеуі керек. (Шетелде отбасын бұзған адам зардап шегушіге алимент төлейді, өйткені қолында бала-шаға қалған адамның жауапкершілігі артады)

- Мешіттерде некеге тұруды құжаттандыру немесе орталықтандыру қажет. Некені тіркеуді заңдастыру ләзім және неке қию рәсімі кезінде молдалар сол жерде көпшіліктің көзінше бәйбішесінің разылығы бар-жоғын сұрауы керек. Әйтпесе, «бәйбішем біледі» деген бір ауыз сөздің артында қаншама ойраны шыққан отбасы тұр? Ол бәйбішенің бәлетінін немесе білмейтінін кім анықтап жатыр? Мешіт Алланың үйі, дегенмен отбасындағы кикілжіңге себеп болмауы керек. Басына сәлде орағанның бәрі оқымысты емес, бәйбішем біледі деген сөздің барлығы ақиқат емес.

- Жас күйеуге немесе жас әйелге үйленгендер келесі жұбы келісім бермей ажырасқан жағдайда өтемақы төлеуі керек. Сол арқылы уақытша бір адамды ойыншыққа айналдырғандар санын азайтумыз және отбасын сақтаудың бір тетігін жасаймыз.

- Соңғы кездері «кәрі қыз» немесе «кәрі жігіт» атанып жүргендер саны артуына байланысты баяғы Кеңестік замандағы «бойдақ салық» төлеуді енгізу керек. Өмірі бүйірі шықпайтын бюджетке қосымша қаржы көзі болады, әрі демографиялық өсімге оң ықпалы тиеді.

- Қазақстан Республикасы Президентінің 1998 жылғы 22 желтоқсан N 4176 Жарлығына орай Қазақстан Республикасы Президентінің жанынан Отбасы және әйелдер істері жөніндегі ұлттық комиссия құрылды. Бірақ осы комиссияның құрамында отбасы құндылығын басты орынға қойған аты танымал тұлғалар неге жоқ? Зейнеп Ахметова сынды ұлттық тәрбиені насихаттап жүрген кесек тұлғалар енбеген комиссияның бүгінгі құрамы «жұлдыздар шоуы» сияқты.

Жылтыр сөздің емес, істің заманы бұл, сондықтан Отбасы туралы сөз қозғау үшін комиссияның құрамын жасақтағанда бір мезгіл олрдың отбасы жағдайына да қарау керек. Менің ойымша, отбасын сақтай алмаған адамдар жауапкершіліктен жұрдай пенделер және қос қатын алу немесе қос күйеуге тигенді сән еткендер өз Отбасында қадыры қашқандар. Жан ұясына жылуы барлар ешқашан көкек сияқты даладан ұя іздемейді. Өйткені өз ұясының жылуы оған бәрінен де қымбат.

А.Қуанышбайқызы,

Қазақстан журналистер Одағының мүшесі

Рейтинг	Регион	Аким
219022	Алматинская область
146708	Туркестанская область
108999	Восточно-Казахстанская область

Рейтинг	Регион	Аким
339	Алматинская область
195	Туркестанская область
180	Северо-Казахстанская область

« Октябрь 2025 »
Пн	Вт	Ср	Чт	Пт	Сб	Вс
		1	2	3	4	5
6	7	8	9	10	11	12
13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26
27	28	29	30	31

Мы в соц сетях:

«Неке ж&#1241;не отбасы» туралы За&#1187;&#1171;а &#1257;згерістер енгізу керек

Поделиться материалом

Другие материалы по теме

По читаемости

По материалам

«Неке және отбасы» туралы Заңға өзгерістер енгізу керек