20 ноября 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Тәліптер деген бізше айтқанда уахабилер мен салафиттер

16 август 2021, 16:37
Тәліптер деген бізше айтқанда уахабилер мен салафиттер
"Талибан" қозғалысы Ауғанстанды басып алып, Ауғанстан президенті елден кетті. Бұл желіде қызу талқыға түскен саяси тақырыптың біріне айналды. Осы орайда тәліптер кім? Олардың діни ұстанымы қандай? Жақтаушылары бар ма? Осы сынды сұрақтардың жауабын BAQ.KZ тілшісі танымал дінтанушы, мәдениеттанушы, теолог ғалым Досай Кенжетайдан сұраған екен.


Тәліптердің ақидасы бүгінгі біздің тілмен айтқан кезде уахабистік, салафилік бағытты ұстанады. Бұл буквализм құрамындағы аяттарды сол күйінде қабылдау, былайша айтқандай, "таслим". "Адамның сөзіне емес, Алланың сөзіне тәсілім болу керек". Ауғанстан халқы сунни, бірақ олар саяси исламды иектеніп отыр. Демек, мазхабтары сунни болғанымен, вахабизм, салафизм ағымына жатады, - деді ол.
Ғалымның айтуынша, тәліптер ислами теократиялық мемлекет құрғысы келеді.

Исламның шариғатына басымдық бергісі келеді. Бұл да батыс пен шығыстың арасындағы текетіресте "өзгермей, өзіміз болып қалуымыз керек" деген ұстанымнан шығып отыр. "Талибан" қозғалысы өткен ғасырда Пәкістанда Диабанд мектебінде қалыптасқан. Атеизм мен коммунизмге қарсы ұран тастаған. 1978-79 жылдары Кеңес үкіметі әскерін оларға де кіргізген болатын. Сол кездегі қозғалыс қанша жылдан бері өлмей, өз күшін қазір көрсетіп жатыр, - деді Досай Кенжетай.

Теологтың айтуынша, тәліптер сүннет бойынша сақал қою сынды атрибуттарға үлкен маңыз береді.

Ел арасында "тәліптер" шәкірттер деген мағынаны білдіреді. Алғашында Пәкістанның Диабанд мектебінде құрылған жастар арасындағы қозғалыс болды. Саяси ислам байланыстырып тұр, - деді ол.

Дінтанушының айтуынша, Қазақстанда тәліптердің қозғалысына тыйым салынған.

Себебі "Талибан" қозғалысы радикалды және экстремистік шектен шыққан ұйым. Сондықтан да біздің елімізде оған тыйым салынып отыр. Ханафи мазхабын ұстану, ұстанбау деген мәселе жоқ. Радикализм - ол басқаша идеологиялық платформаға сүйеніп алып іс-әрекет ететін экстремистік топ. Ханафи мазхабында экстремизм, радикализм жоқ деп те айтуға болмайды. Себебі әр адамның бойында радикализм көріністері болуы мүмкін. Ол ағымға байланысты емес. Сондықтан радикалды пікірде болған мұсылмандар өздерінің арам пиғылдарын Ханафи мазхабына кірсе де жалғастыра береді. Саяси ислам болғандықтан, ол жерде шек, қалып, тұрақтылық дегенді табу қиын. Мұның барлығы айналып келгенде саясат, - деді ол.

Досай Кенжетайдың айтуынша, Ауғанстанға Таяу Шығыстың платформасы Әл-Каида арқылы ауды.

Олардың жақтастары Қазақстанда жеткілікті. Ол платформа – вахабизм. Олардың киім киістері мен дауыстарынан, идеясынан қандай ағымға жататынын білуге болады. Мысалы, бір кездері Ираннан келген Диабандтың өкілі бізге келгені белгілі болды. Ол Маңғыстауда имам қызметін атқарды. Олардың жүріс-тұрысы, ойлау жүйесі саяси исламға жатады. Салафилік, уахабистік бағытында ширк, мушрик, рух (аруақтарыға зиярат етуге тыйым салу) мәселесі бар. Тәліп деген сөз уахаб дегеннің синонимі десек те болады, - деді Досай Кенжетай.
Просмотров материала: 9 177

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 175 872 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 175 564 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 175 175 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 175 227 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 175 518 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 11 313 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 10 451 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 10 681 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 14 781 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 14 942 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 23 599 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 988 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 415 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 7 244 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 6 066 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 8 274 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 339 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 6 013 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 401 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 6 126 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 6 136 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 969 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 806 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 6 064 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 6 006 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 522 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 997 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 839 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 6 112 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 458 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 852 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 806 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 854 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 814 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 6 043 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 6 189 Просмотров





Опрос


«    Ноябрь 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930