21 августа 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Петропавл жолдарында тіркеуде жоқ көлік көбейді

Петропавл жолдарында тіркеуде жоқ көлік көбейді
Ресми деректерге сүйенсек, Солтүстік Қазақстан облысында автөкөліктер саны айтарлықтай азайған. Есесіне Қызылжар жолдарында ресейлік есепте тұрған темір тұлпарлар саны еселеп артқан. Көршіден көлік алу несімен тиімді, бұл үрдіс жалғаса берсе, жергілікті экономикаға қалай әсер етеді? Azattyq Rýhy таразылап көрген еді.

БАСТЫ СЕБЕП - БАҒА

2017 жылы Солтүстік Қазақстан облысының автокөліктер мәліметтік базасында 155 мың көлік тіркеуде тұрған. Қазір бұл көрсеткіш 128 мыңды құрайды. Ресми деректер бойынша, көліктер саны азайғанымен іс жүзінде ресейлік есепте тұрған техника көбейген.

Әртүрлі маркалы ресейлік «темір тұлпарларды» тізгіндеп жүрген жүргізушілер алдымен бағасының қолжетімділігін алға тартады. Петропавл қаласының тұрғыны Батырбек Жүкеновтің төрт дөңгелекті «серігі» де ресейден жеткізілген. Солтүстік Қазақстанға көршілес Омбы облысынан былтыр әкеліпті. Жол шығындарын алып тастағанда жарты миллион теңгеден астам қаражаты қалтасында қалған екен.

«Қалада тұрған соң, көлік керек. Бала-шағаны мектепке, үйірмелерге апару керек. Жұмыс бар дегендей. Көлігің болса, қаншама уақытыңды үнемдейсің. Бастапқыда жергілікті нарықтағы көліктерді байқап көрдім. Бағасы тым қымбат. Ресейде шығарылған жылы, мінездемесі бірдей көліктер ең кемі 500 мыңға арзан. Қымбат көліктердің бағасында 1,5-2 миллион теңгеге дейін айырмашылық бар. Әрине, қымбатын емес, арзанын алғың келеді. Ешкім де маңдай термен тапқан ақшасын оңды-солды шашқысы келмейді ғой. Осылайша көлікті Ресейден әкелуге мәжбүр болдым», - дейді ол.

КӨЛІКТЕН ТҮСКЕН САЛЫҚ ЕКІ ЕСЕ КЕМІГЕН

Петропавл қалалық экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімінің мәліметінше, 2019 жылы шаһар қазынасына жеке тұлғалардан 800 миллион теңге көліменде көлік салығы түскен. Былтыр бұл сома 430 миллион теңге ғана болған.

«Қазақстан экономикасы үшін бұл тиімсіз жағдай. Ал әр азамат үшін керісінше. Жергілікті көліктер мен ресейлік маркаларды салыстырсақ, бағасында кемінде бір миллион теңге айырмашылық бар. Яғни бізде көлік тым қымбат. Мәселен, қарапайым «Ниваны» мысал ретінде салыстыратын болсақ, Ресейде 3,5 млн теңге болса, Қазақстанда 4,5-5 млн теңге аралығында сатылуы мүмкін. Оны көрген тұтынушы әрине, шетелден әкеліп, қаражатын үнемдейді. Ресейге барып-келу қиын емес. Жылына бір рет тіркеліп тұруға болады. Ал жалпы экономика тұрғысынан алып қарасақ, бюджетке түсетін салық төлемдері толық орындалмайды. Ресеймен шекаралас барлық облыстар қазынасына көлік салығы толықтай түспейді. Оның қатарында Павлодар, Қостанай, Шығыс Қазақстан, Солтүстік Қазақстан облыстары бар. Бұл жағымсыз факті. Бұл мәселе шешілмесе, Еуразия экономикалық кеден одағына мүше елдерден келетін көліктер саны арта бермек», - дейді экономика ғылымдарының магистрі Азамат Баймағамбетов.

Петропавл қаласы бойынша 60 мың көлік иесі тіркелген. Ал ресейлік темір тұлпарлар есепте жоқ. Сондықтан олардан бюджетке ешқандай салық түспейді.

«Егер Армениядан әкелінген көліктерге қолданылған әдісті пайдаланар болсақ, бұл дерттің белгілерін ғана емдеу болып қалады. Бұндай мәселелерді кешенді түрде шешу керек. Шекаралас мемлекеттермен бірге заң жүзінде белгілі шараларды қабылдау қажет. Ресей, Армения және Қазақстанға тиімді болатын шешім керек. Бізде отандақ автомобиль өндіретін зауыттар бар. Олар да ұтылып отыр. Қаншама тұтынушыдан айрылып жатыр. Өндіріс орындары да салық төлейді. Бюджет сол төлемдерден де қағылып жатыр. Осының бәрін шешу үшін үкімет тарапынан нақты қадамдар керек. Бір реттік шара емес. Қазақстан үшін бұндай жағдай тиімді емес», - дейді экономист.

ҰРЛАНҒАН КӨЛІК КӨБЕЙДІ

Мамандардың пікірінше, басты себеп отандық зауыттарда шығарылатын көліктердің қымбаттығы мен шет елден әкелінетін техниканың утилизациялық алым және тіркеу құнының көлемінің тым жоғары болуында. Алғашқысының мөлшері көлік маркасына, шыққан жылына қарай 400 мың мен 3 миллион теңге аралығында болса, бастапқы тіркеу құнының көлемі 1,3 миллион теңге көлемінде. Бұл елімізде еш жерде тіркелмеген көліктер санының артуы ғана емес, қылмыстың көбеюіне де әсер етіп отыр.

«2020 жылы СҚО Полиция департаментінің мамандары Ресей Федерациясы аумағынан келген кузовтағы нөмірлері өзгертілген 7 автокөлікті анықтады. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 326 бабына сәйкес қылмыстық іс қозғалды. Ресейгеа аталған көліктер бойынша сұраулар жіберілді. Іздестіру шаралары жүргізілуде», - дейді СҚО Полиция департаменті криминалдық полиция басқармасының аға жедел уәкілі Данияр Ғалиақпаров.
Тұтынушының бағасы тиімі тауарды алатыны заңды құбылыс. Ал мемлекет қазынасы көлік салығы есебінен түсетін қаншама қаражаттан қағылып жатыр.
Просмотров материала: 588

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 162 546 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 162 368 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 162 002 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 162 043 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 162 333 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 10 556 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 9 697 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 9 910 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 13 753 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 13 938 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 22 719 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 525 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 164 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 7 021 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 842 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 8 011 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 124 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 792 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 168 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 898 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 909 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 742 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 585 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 840 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 789 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 294 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 744 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 617 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 880 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 212 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 622 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 596 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 634 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 588 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 820 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 960 Просмотров





Опрос


«    Август 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031