Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік Кодексінің (бұдан әрі - Кодекс) 35-бабының 3-тармағының 1) және 2) тармақшаларына сәйкес жұмыскерлердің еңбегін тұрақты негізде пайдаланбайтын жеке тұлға "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексінде (Салық кодексі) белгіленген мынадай кірістерді, оның ішінде кірістер төлем көзінен салық салуға жататын, мүліктік табысты алған кезде дара кәсіпкер ретінде тіркелмеуге құқылы, деп хабарлайды zakon.kz.
Бұл ретте, Кәсіпкерлік кодекстің 35-бабының 4-тармағына сәйкес БЖТ төлеушісі деп танылған жеке тұлғаның жеке кәсіпкер ретінде тіркелмеуге де құқығы бар.
Сонымен, 2019 жылдың 1 қаңтарынан бастап Салық кодексінің 774-бабы қолданысқа енгізілді, ол жеке тұлғалардың жекелеген санаттарына жеке кәсіпкер ретінде тіркеусіз кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға мүмкіндік береді.
Салық кодексінің көрсетілген бабына сәйкес бірыңғай жиынтық төлемді төлеушілер (бұдан әрі - БЖТ) дара кәсіпкер ретінде тіркелмей БЖТ төлеген, жалдамалы жұмыскерлердің еңбегін пайдаланбаған, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын, салық агенттері болып табылмайтын жеке тұлғаларға ғана қызмет көрсететін және (немесе) акцизделетін өнімді қоспағанда, салық агенттері болып табылмайтын жеке тұлғаларға ғана өзі өндірген жеке қосалқы шаруашылықтың ауыл шаруашылығы өнімін сататын жеке тұлғалар танылады.
Бұл ретте, Салық кодексінің 774-бабының 3-тармағына сәйкес БЖТ төлеушілері ретінде танылмайды:
коммерциялық жылжымайтын мүлік объектілерінің, сондай-ақ сауда объектілерінің аумағында, оның ішінде меншік, жалға алу, пайдалану, сенімгерлікпен басқару құқығындағы көрсетілген қызмет түрлерін жүзеге асыратын тұлғалар;
тұрғын үйді қоспағанда, мүлікті мүліктік жалдауға (жалға алуға) беретін тұлғалар;
жеке практикамен айналысатын адамдар; оралмандарды қоспағанда, шетелдіктер және азаматтығы жоқ адамдар; жеке кәсіпкер ретінде мемлекеттік тіркеуден өткен адамдар.
БЖТ төлеушінің күнтізбелік жылдағы табыс мөлшері республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болған АЕК-тің 1175 еселенген мөлшерінен аспауы тиіс.
Салық агенттері тұрғын үйді жалға берген жағдайда
Салық кодексінің 350-бабының 1-тармағына сәйкес Енгізу туралы заңның 33-бабында айтылған қолданыстағы редакцияда жеке табыс салығын есептеуді, ұстап қалуды және бюджетке төлеуді төлем көзінен салық агенті осы Кодекстің 321-бабының 1) – 12) және 17) тармақшаларында көрсетілген кірістер бойынша, егер мұндай кірістерді аталған салық агенті төлеуге тиіс болса (төлесе), жүзеге асырады.
Салық кодексінің 1-бабының 1-тармағының 53) тармақшасына сәйкес салық агенті – осы Кодекске сәйкес төлем көзінен ұсталатын салықтарды есептеу, ұстап қалу және аудару жөніндегі міндет жүктелген дара кәсіпкер, жеке практикамен айналысатын адам, заңды тұлға, оның ішінде оның құрылымдық бөлімшелері, сондай-ақ бейрезидент-заңды тұлға.
Салық кодексінің 355-бабының 1-тармағында Енгізу туралы заңның 33-бабында айтылған қолданыстағы редакцияда жеке табыс салығы және әлеуметтік салық бойынша декларацияны салық агенті тұрған жердегі салық органдарына есепті кезеңнен кейінгі екінші айдың 15-күнінен кешіктірмей:
салық агенттері, оның ішінде тіркелген шегерімді пайдалана отырып арнаулы салық режимін қолданатын салық агенттері;
әлеуметтік төлем агенттері немесе төлеушілер, оның ішінде Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өз пайдасына тапсыратыны көзделген.
Жеке тұлға салық агентімен азаматтық-құқықтық сипаттағы шартты жасасуы кезінде салық агентінің жеке табыс салығының 10 % мөлшерлемесі, сондай-ақ "Салық есептілігі нысандарын және оларды жасау қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы министрінің 2018 жылғы 12 ақпандағы № 166 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 20 желтоқсандағы № 1095 бұйрығымен бекітілген, есепті тоқсаннан кейінгі екінші айдың 15-нен кешіктірмей ұсынылатын жеке табыс салығы және әлеуметтік салық (СЕН 200.00) декларациясында мәліметтер деректерін көрсету жөніндегі есептеу, ұстап қалу және төлеу бойынша міндеттемесі пайда болады. Бұл ретте жеке тұлғаның Жеке табыс салығы бойынша декларацияны табыс ету жөніндегі міндеттемесі жоқ.
Тұрғын үйді жеке тұлғаға жалға берген жағдайда
Салық кодексінің 330-бабы 1-тармағының 4) тармақшасына сәйкес Енгізу туралы заңның 33-бабында айтылған қолданыстағы редакцияда жеке тұлғаның салық салуға жататын мүліктік кірісіне, сонын ішінде дара кәсіпкер болып табылмайтын жеке тұлға мүлікті салық агенті болып табылмайтын тұлғаларға мүліктік жалдауға (жалға) беруден алған кіріс жатады.
Салық кодексінің 363-бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес Енгізу туралы заңның 33-бабында айтылған қолданыстағы редакцияда декларацияны жеке табыс салығы бойынша салық төлеушілер - резиденттер, соның ішінде, мүліктік табыс алған жеке тұлғалар ұсынады.
Салық кодексінің 320-бабынның 1-тармағына сәйкес Енгізу туралы заңның 33-бабында айтылған қолданыстағы редакцияда осы баптың 2-тармағында көрсетілген табыстарды қоспағанда, салық төлеушінің табыстарына 10 пайыздық мөлшерлеме бойынша салық салынатыны белгіленген.
Салық кодексінің 364-бабының 1-тармағында Енгізу туралы заңның 33-бабында айтылған қолданыстағы редакцияда "Қазақстан Республикасындағы сайлау туралы" Қазақстан Республикасының Конституциялық заңында, Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексіне, "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының заңында көзделген жағдайларды қоспағанда, егер, осы бапта өзгеше көзделмесе, жеке табыс салығы бойынша декларация салық органына орналасқан (тұрғылықты) жері бойынша есепті салық кезеңінен кейінгі жылдың 31 наурызынан кешіктірмей ұсынылатыны көзделген.
Жеке тұлға 2019 жылы мүліктік табыс алған жеке тұлғаға пәтерді жалға берген жағдайда, "Салық есептілігі нысандарын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы министрінің 2018 жылғы 12 ақпандағы № 166 бұйрығымен бекітілген жеке табыс салығы бойынша декларацияны (240.00-нысан) тапсыру және 2020 жылғы 10 сәуірге дейінгі 10% мөлшерлеме бойынша жеке табыс салығын төлеу жөніндегі міндеттеме туындайды.
Патент немесе оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимдерін қолданатын дара кәсіпкерлер тұрғын үйді жалға берген жағдайда
"Салық және басқа да бюджетке міндетті төлемдер" (Салық кодексі) Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 25 желтоқсандағы Кодексінің 681- бабы 1-тармағына сәйкес қолданатын салық төлеушінің салық салу объектісі үшін патент негізінде арнаулы салық режимі немесе оңайлатылған декларация салық кезеңінде алынған табыс болып табылады.
Осы баптың 1-тармағының мақсаты үшін айқындалатын кіріс Салық кодексінің 681-бабының 2-тармағында көрсетілген Қазақстан Республикасында және одан тыс жерлерде (осы баптың 6-тармағына сәйкес жүргізілген түзетулерді ескере отырып), алынған кірістер түрлерінен, соның ішінде тауарларды сатудан, жұмыстарды орындаудан, қызметтерді көрсетуден, оның ішінде роялти, кіріс мүліктік жалдауға (жалға алуға) және мүлікті сатудан түскен кірістерден тұрады.
Оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық режимі (бұдан әрі - ОД) Салық кодексінің 77-тарауының 3-параграфымен регламенттелген.
Осы АСР қолдану шарттары:
- табыстың шекті мөлшері тиісті қаржы жылының 1 қаңтарындағы республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің арналған (бұдан әрі – АЕК) 24 038 еселенген мөлшері аспауы тиіс.
Бұл ретте көрсетілген табысқа республикалық бюджет туралы заңда белгіленген және тиісті қаржы жылының 1 қаңтарында қолданыста болған айлық есептік көрсеткіштің 70 048 еселенген мөлшері шегіндегі, дара кәсіпкер үш компонентті интеграцияланған жүйені міндетті түрде қолдана отырып, қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жолымен алған табыстар енгізілмейді;
- қызметкерлердің орташа тізімдік саны-30 адамнан аспайды.
УД бойынша салықтарды есептеуді салық төлеуші есепті салық кезеңі үшін салық салу объектісіне 3 пайыз мөлшеріндегі мөлшерлеме қолдану жолымен дербес жүргізеді. Егер орташа айлық жалақы 23 АЕК (жеке кәсіпкерлер үшін) және 29 АЕК (заңды тұлғалар үшін) асатын болса, әрбір қызметкер үшін салық сомасының 1,5% мөлшерінде салықтарды азайту жағына түзетіледі. ОД бойынша салық есептілігі (төлем көзіне салық салынатын кірістен ЖТС қоспағанда) ішінде салық төлеушінің орналасқан жері бойынша салық органына жарты жылда 1 рет "Шағын бизнес субъектілері үшін жеңілдетілген декларация" 910.00 нысаны бойынша келесі есепті салық кезеңі үшін екінші айдың 15 кешіктірмей ұсынылады.
Оңайлатылған декларацияда көрсетілген салықтарды бюджетке төлеу жеке (корпоративтік) табыс салығы және әлеуметтік салық түрінде есепті салықтық кезеңнен кейінгі екінші айдың 25 кешіктірілмей жүргізіледі. Төлем көзінен салық салынатын ЖТС және әлеуметтік төлемдер ай сайын төленеді.
Патент негізіндегі арнаулы салық режимі Салық кодексінің 77-тарауының 2-параграфымен регламенттелген.
Осы АСР қолдану шарттары мыналар болып табылады:
- табыстың шекті мөлшері тиісті қаржы жылының 1 қаңтарындағы республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің арналған (бұдан әрі –АЕК) 3 528 еселенген мөлшері аспауы тиіс;
- жұмысшылардың еңбегін пайдаланбайды;
- жеке кәсіпкерлік нысанында қызметті жүзеге асырады.
Мүлікті жалға беруден түсетін табыстар бойынша патент бойынша салықтарды есептеуді салық төлеуші есепті салық кезеңі үшін салық салу объектісіне 1 пайыз мөлшеріндегі мөлшерлемені қолдану жолымен дербес жүргізеді.
Есептеу қағаз тасығышта немесе электрондық түрде, оның ішінде "электронды үкімет" веб-порталы арқылы жеке кәсіпкерлермен 911.00 "Патент құнын есептеу" нысаны бойынша ұсынылады.
Патент құнында көрсетілген салықтарды бюджетке төлеуді салық төлеуші есеп-қисапты табыс еткенге дейін жүргізеді.
Бақылау-касса машиналарын (бұдан әрі – БКМ) қолдану туралы
"Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасы Кодексінің (Салық кодексі)
166-бабының 1-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасы аумағында ақшалай есеп айырысулар деректерді тіркеу және (немесе) беру функциясы бар БКМ (бұдан әрі – онлайн - БКМ) міндетті түрде қолдана отырып жүргізіледі.
Бұл ретте Салық кодексінің 166 бабының 2-тармағына сәйкес БКМ міндетті түрде қолдану бойынша ереже ақшалай есеп айырысуға қолданылмайды:
1) жеке тұлғалардың;
2) адвокаттар мен медиаторлардың;
3) уәкілетті органмен келісу бойынша көлік саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен нысан бойынша билеттерді бере отырып, қалалық қоғамдық көлікте тасымалдау бойынша халыққа қызмет көрсету бөлігінде;
4) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің;
5) қызметі ортақ пайдаланылатын телекоммуникация желiлерi жоқ жерлердегі салық төлеушілердің;
6) екінші деңгейдегі банктердің ақшалай есеп айырысуларына қолданылмайды.
Қолма-қол ақша және (немесе) төлем карточкаларын пайдалана отырып есеп айырысулар арқылы тауарды сатып алу, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету үшін жүзеге асырылатын есеп айырысулар ақшалай есеп айырысу деп түсінілетінін айта кету керек (Салық кодексінің 165-бабының (1-тармақшасы)).
Яғни, бүгінгі таңда қолма-қол ақша және (немесе) төлем карточкаларын пайдалана отырып есеп айырысу арқылы тауарды сатып алу, жұмыстарды орындау, қызметтер көрсету есеп айырысуды жүзеге асырған кезде, Салық кодексінің 166 бабының 2-тармағында көрсетілген салық төлеушілерді қоспағанда барлығы БКМ қолдануға міндетті.
Бұл ретте, 2020 жылғы 1 қаңтардан бастап ақшалай есеп айырысулар кезінде барлық жеке кәсіпкерлер БКМ қолдануға міндетті.
БКМ мемлекеттік тізіліміне БКМ 243 моделі енгізілгенін, оның ішінде 89 онлайн-БКМ моделі, оның ішінде мобильді қосымша болып табылатын 7 моделі енгізілгенін қосымша хабарлаймыз. Онлайн-БКМ бағасы модификацияға және техникалық мүмкіндіктерге байланысты ерекшеленеді. Стационарлық онлайн-БКМ ең төменгі құны 60 мың теңгені құрайды. Бұл ретте нарықта сондай-ақ ұялы қосымша болып табылатын БКМ үлгілері бар, оларды пайдаланғаны үшін төлемдер айына 0-ден 3 000 теңгеге дейін өзгереді (яғни ұялы қосымша болып табылатын тегін онлайн-БКМ бар).
Сонымен қатар, салық төлеушілер БКМ мемлекеттік тізіліміне енгізілген онлайн-БКМ үлгілерінің кез келгенін дербес таңдауға және тіркеуге құқылы. Бұл ретте, салық төлеушілер қызметі ортақ пайдаланылатын телекоммуникация желiлерi жоқ жерлерде деректерді беру функциясы жоқ БКМ қолдануға міндетті.
Просмотров материала: 1 120
