Қазақстандағы жұмыртқа өнідірісі құрдымға кетуі мүмкін

Ауыл шаруашылығы министрлігінің қисынсыз саясаты Қазақстандағы жұмыртқа саласының құрдымға кетуіне әкеп соғуы ықтимал. BAQ.KZ.

Қазақстандағы ауыл шаруашылығы министрлігі 2020 жылдан бастап, отандық құс фабрикаларындағы тауық жұмыртқасы өндірісін субсидиялаудан бас тартпақ. Бұл шешім ешкіммен ақылдаспастан, бизнес өкілдері мен салалық қауымдастықтың келісімінсіз шығарылған.

Елдегі кәсіпорындардың үштен бірі банкрот болса, 2020 жылдың соңына дейін өнім бағасы 40% қымбаттайды.
Қазақстандағы жұмыртқа өндірушілер қауымдастығы министрлікпен мүлде келіспейді.

Мұндай шешім қазақстандық тұтынушылар үшін жұмыртқа бағасының қымбаттатып қоймай, түптің түбінде саланың құрдымға кетуіне әкеп соғады. Министрлік өз шешімін саланың елді импортқа тәуелділіктен толық арылтқанын, енді қолдауға зәру еместігімен түсіндірді. Екінші себеп — субсидияны бөлу, оны алу және мақсатты жаратудың ашықтығы ұсынылмайды екен. Қауымдастық ашықтық мәселесін шешу оңай екенін айтады. Бар болғаны кәсіпорындарға аудит жүргізіледі. Олар ауыл шаруашылығы министрлігіне субсидия алу талабы үшін міндетті аудит жүргізу ұсынысын айтқан, — делінген таратылған ақпаратта.

Еске салайық, 2008 жылдан бері жем-шөптің құнын азайту мақсатында төленіп келген. Алынған субсидияның тиімділігін құс фабрикалары 2 негізгі көрсеткішпен көрсетеді:
1) Өндіріс көлемі 2 есе артты (2009 жылғы 2 млрд-тан 2019 жылғы 4 млрд жұмыртқаға дейін);

2) 2009-2019 жж баға 66% өсті, өзіндік құны ол кезде 106% болған.

2017 жылдан 2019 жылға дейінгі өзіндік құн, сатылым бағасы және субсидия мен субсидиясыз тиімділік бойынша деректер мынандай:

Жыл Бір жұмыртқаның толық өзіндік бағасы ҚҚС-мен сатылым бағасы, тг

2017 жыл 17,22 16,6

2018 жыл 19,43 17,24

2019 жыл 20,08 19,67

Кәсіпорынның субсидиясыз тиімділігі 2017, 2018, 2019 жылдар аралығында -14%, -21%, -15% құраса, керісінше кәсіпорынның субсидиямен тиімділігі 3%, -5%, 0%-ға тең болды.

Соңғы үш жылда өнімнің өзіндік бағасы 16,6% өсті, ал сатылым бағасы 14,8% артқан. Ал жұмыртқа өндірісінің негізгі құрамдасы — жем сол уақыт аралығында 34,1% қымбаттады.

Импортқа тәуелділікті азайту бағытында құс фабрикалары құрылыс, жаңғырту және өндірісті кеңейту үшін екінші деңгейлі банктерден несие алып келді.

Бүгінде кәсіпорындардың өтелмеген қарызы баршылық. Егер субсидия алынып тасталса, барлық кәсіпорын бірден қаржылық қиындыққа тап болады.

Қазір Қазақстанда 32 жұмыртқа құс фабрикасы жұмыс істеп тұр. Олардың 11-і шағын өндіріс көлеміне ие (100 млн жұмыртқаға дейін). 16-сы орташа (100-200 млн жұмыртқа) және 5-еуі ірі (200 млн-нан көп). Егер субсидия алынып тасталса, 2020 жылдың өзінде барлық шағын және кейбір орташа құс кәсіпорны банкрот болып, тіпті жұмысын тоқтатуы мүмкін. Ал жұмыртқа өндірісінің көлемі екі есеге дейін төмендеп кетеді. (2019 жылғы 4,5 млрд данадан 2020 жылдың соңында 2-3 млрд данаға дейін) 2 мың жұмыс орны қысқарады, — делінген хабарламада.

Қазақстандағы ауыл шаруашылығы министрлігі 2020 жылдан бастап, отандық құс фабрикаларындағы тауық жұмыртқасы өндірісін субсидиялаудан бас тартпақ. Бұл шешім ешкіммен ақылдаспастан, бизнес өкілдері мен салалық қауымдастықтың келісімінсіз шығарылған.

Елдегі кәсіпорындардың үштен бірі банкрот болса, 2020 жылдың соңына дейін өнім бағасы 40% қымбаттайды.
Қазақстандағы жұмыртқа өндірушілер қауымдастығы министрлікпен мүлде келіспейді.

Мұндай шешім қазақстандық тұтынушылар үшін жұмыртқа бағасының қымбаттатып қоймай, түптің түбінде саланың құрдымға кетуіне әкеп соғады. Министрлік өз шешімін саланың елді импортқа тәуелділіктен толық арылтқанын, енді қолдауға зәру еместігімен түсіндірді. Екінші себеп — субсидияны бөлу, оны алу және мақсатты жаратудың ашықтығы ұсынылмайды екен. Қауымдастық ашықтық мәселесін шешу оңай екенін айтады. Бар болғаны кәсіпорындарға аудит жүргізіледі. Олар ауыл шаруашылығы министрлігіне субсидия алу талабы үшін міндетті аудит жүргізу ұсынысын айтқан, — делінген таратылған ақпаратта.

Еске салайық, 2008 жылдан бері жем-шөптің құнын азайту мақсатында төленіп келген. Алынған субсидияның тиімділігін құс фабрикалары 2 негізгі көрсеткішпен көрсетеді:

1) Өндіріс көлемі 2 есе артты (2009 жылғы 2 млрд-тан 2019 жылғы 4 млрд жұмыртқаға дейін);

2) 2009-2019 жж баға 66% өсті, өзіндік құны ол кезде 106% болған.

2017 жылдан 2019 жылға дейінгі өзіндік құн, сатылым бағасы және субсидия мен субсидиясыз тиімділік бойынша деректер мынандай:

Жыл Бір жұмыртқаның толық өзіндік бағасы ҚҚС-мен сатылым бағасы, тг

2017 жыл 17,22 16,6

2018 жыл 19,43 17,24

2019 жыл 20,08 19,67

Кәсіпорынның субсидиясыз тиімділігі 2017, 2018, 2019 жылдар аралығында -14%, -21%, -15% құраса, керісінше кәсіпорынның субсидиямен тиімділігі 3%, -5%, 0%-ға тең болды.

Соңғы үш жылда өнімнің өзіндік бағасы 16,6% өсті, ал сатылым бағасы 14,8% артқан. Ал жұмыртқа өндірісінің негізгі құрамдасы — жем сол уақыт аралығында 34,1% қымбаттады.

Импортқа тәуелділікті азайту бағытында құс фабрикалары құрылыс, жаңғырту және өндірісті кеңейту үшін екінші деңгейлі банктерден несие алып келді.

Бүгінде кәсіпорындардың өтелмеген қарызы баршылық. Егер субсидия алынып тасталса, барлық кәсіпорын бірден қаржылық қиындыққа тап болады.

Қазір Қазақстанда 32 жұмыртқа құс фабрикасы жұмыс істеп тұр. Олардың 11-і шағын өндіріс көлеміне ие (100 млн жұмыртқаға дейін). 16-сы орташа (100-200 млн жұмыртқа) және 5-еуі ірі (200 млн-нан көп). Егер субсидия алынып тасталса, 2020 жылдың өзінде барлық шағын және кейбір орташа құс кәсіпорны банкрот болып, тіпті жұмысын тоқтатуы мүмкін. Ал жұмыртқа өндірісінің көлемі екі есеге дейін төмендеп кетеді. (2019 жылғы 4,5 млрд данадан 2020 жылдың соңында 2-3 млрд данаға дейін) 2 мың жұмыс орны қысқарады, — делінген хабарламада.

Рейтинг	Регион	Аким
219022	Алматинская область
146708	Туркестанская область
108999	Восточно-Казахстанская область

Рейтинг	Регион	Аким
339	Алматинская область
195	Туркестанская область
180	Северо-Казахстанская область

« Сентябрь 2025 »
Пн	Вт	Ср	Чт	Пт	Сб	Вс
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30

Мы в соц сетях:

Қазақстандағы жұмыртқа өнідірісі құрдымға кетуі мүмкін

Поделиться материалом

Другие материалы по теме

По читаемости

По материалам