25 августа 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Қазақстанда әжетхана салып баюға болады

30 октябрь 2019, 19:47
Қазақстанда әжетхана салып баюға болады
Жақында Қазақстан аумағында қоғамдық әжетханалар салу мемлекеттік-жекеменшік әріптестік (бұдан ары қарай МЖӘ) аясында жүзеге асырылатыны белгілі болды. Осылайша МЖӘ орталығы елді санитарлық-гигиеналық нормаға сай қоғамдық 5 мың әжетханамен қамтамасыз етуді жоспарлап отыр. Бұл бастама жаңадан салынып, артынша қараусыз қалатын немесе есігі белгісіз себеппен жабық тұратын қоғамдық дәретханалар проблемасын шешпек, деп хабарлайды azattyq-ruhy.kz.

МЖӘ орталығының сарапшысы Махаббат Исабекованың айтуынша, қоғамдық әжетхана салу көп кәсіпкерлерге қызық емес. Себебі, ол арқылы ақша таба алмайды. Ал ақылы болса, туристер «табиғи қажеттілік үшін де ақша төлейміз бе?» деп ренжиді екен. Ең күрделісі – әжетхананы салғаннан кейін оны жұмыс істету, күтіп ұстау әлдеқайда қымбат. Сарапшы М.Исабекова кәсіпкерлер қандай да бір жолмен ақша табу үшін МЖӘ-ні араластырып отырғанын, сондай-ақ қазір оны жүзеге асыру үшін басқа елдердің тәжірибесі зерделеніп жатқанын айтты.

«Мысалы, Үндістанда далалы жерде тұратындарда әжетхана жоқ. Адамдар әжетін көшеде өтей береді. Сол себепті мемлекет үкімет ақшасы арқылы, МЖӘ арқылы әжетхана салды. Тіпті әр отбасыға дәретхананы өздері салып алсын деп субсидия да берді. Қателеспесем, Үндістанның 2015 жылы басталған бағдарламасы былтыр аяқталды. Бірақ адамдар сол салынған әжетханаларға кірген де жоқ. Себебі үнді халқының менталитеті мұндайға үйренбеген», - дейді Махаббат Исабекова.

Сарапшы Қазақстанда да осыған ұқсас проблема бар екенін жоққа шығармайды. Себебі біздің елде де қоғамдық әжетхананы қолдану мәдениеті әлі төмен.

«Өзіңіз көшедегі кез келген әжетханға кіріп көріңізші, өте лас. Бұл олқылықты жою үшін қандай да бір заманауи технологияны қолдану керек. Мысалы, кей елдердегі унитаздар адам әжетін өтеп болған соң өздігінен тазаланып, дезинфекция жүреді. Бірақ ол өте қымбат. Сондықтан бізге арнайы тазалаушы ұстап, қызметкер жалдау керек. Олар штаттық негізде жұмыс істеуі үшін әжетхана көп болуы қажет, олардың гигиеналық заттары да тегін емес», - деп бәрі қаржыға тірелетінін алға тартты.

МЖӘ әжетхана мәселесін шеше ала ма?

МЖӘ туралы заңға 2017 жылы енгізілген өзгерістер бойынша «Бағдарламалық МЖӘ» атты бағыт бар. Қазір Ұлттық экономика министрлігіне қарасты «Қазақстанның мемлекеттік-жекеменшік әріптестік орталығы» АҚ «Қазақтуризм» компаниясымен бірге әжетханаларды осы бағыт бойынша салып, пайдалануға бермек. Оның тиімділігі сол, мемлекет әжетхананы салған компаниямен ұзақмерзімді келісімшартқа отырып, кеткен шығындарды өз мойнына алады. Себебі, жоғарыда айтқанымыздай, әжетханалар өз алдына пайда әкелмейді. Ал туристік орталықтардағы ақылы әжетханалар тек маусым кезінде жұмыс істейді.

«Мемлекет бұған дейін әжетхана салуды басқа жолдармен, мемлекеттік сатып алу жолымен жүзеге асырғысы келген. Бірақ оның қиын екенін түсініп, осы бір ай шамасында ғана МЖӘ арқылы істеуге шешім қабылдап, бізді көмекке шақырды. Себебі мемлекеттік сатып алуда келісім 2-3 жылға ғана жасалады да, кейде кәсіпкер ол уақыт аралығында кеткен шығынды қайтара алмайды. Сондықтан оларға мұндай жобалар қызықсыз», - дейді «Қазақстанның мемлекеттік-жекеменшік әріптестік орталығы» АҚ басқарма төрағасының орынбасары Айдос Кубетов.

Қазақстанда талапқа сай 10 мың әжетхана жетіспейді

Қазір орталық компанияларға инвестицияның қайтарылымы бойынша қаржылық модель әзірлеп жатыр. Сол арқылы әжетханалар бірнеше категорияға бөлінеді. Кей әжетханалар нарыққа қызмет көрсету арқылы ақылы жолмен пайда табады, тегін пайдалануға берілетіндерінің қызметіне кеткен шығынды мемлекет жабады.

Мемлекет пайдасы жоқ бизнестен пайда табудың бірнеше жолын қарастырып жатыр. Біріншісі – қолжетімділік үшін төлем. Бұл механизмді сарапшы Махаббат Исабекова мемлекеттің сыйақысы ретінде болатынын айтты.

«Қолжетімділік үшін төлем дегенді тікелей түсінуге болады. Кәсіпкер халыққа қолжетімді қызмет түрін ұсынады. Мемлекет сол үшін ақша береді. Мысалы, ауылда 10 жыл бойы аурухана болмай келіп, бір күні кәсіпкер соны салса, оған мемлекет алғыс ретінде қандай да бір сыйақы ұсынуы», - деп түсіндірді.

Екінші жолы – құрылысқа салынған қаржыны мемлекет толық қайтарып береді. Бірақ әзірге әжетханалар құрылысы үшін қандай механизм пайдаланылатыны нақты белгісіз.

Ең бастысы - туристік орындарды әжетханамен қамтамасыз ету проблемасы 2025 жылға дейінгі туризмді дамыту бағдарламасына енді. Аталған салада бұған дейін де 600 жоба мемлекеттік-жекеменшік әріптестік негізінде жасалған.

Қазір мемлекет шығынын қайтарып беретін емес, сол жоба арқылы өзі ақша табуға ұмтылатын кәсіпкерлерді іздеп жатыр. Осындай бастаманы кәсіпкерлердің өзі көтеріп, Мәдениет және спорт министрлігіне арнайы бағдарлама да ұсынған. Елге барлық гигиеналық-санитарлық талаптарға сай 10 мың әжетхана жетпейтінін айтқан да солар еді.
Просмотров материала: 1 516

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 163 270 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 163 101 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 162 729 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 162 768 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 163 057 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 10 615 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 9 757 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 9 968 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 13 828 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 14 007 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 22 785 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 563 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 197 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 7 051 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 874 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 8 045 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 154 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 823 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 202 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 932 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 942 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 774 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 618 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 871 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 822 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 327 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 776 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 654 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 913 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 248 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 653 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 628 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 667 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 620 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 850 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 994 Просмотров





Опрос


«    Август 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031