17 августа 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Министр қылтима, бұрқақ, сазгер терминдерінің қайдан шыққаны туралы айтты

Қазір қоғамда жиі сынға ұшырап жүрген терминдердің басым бөлігі Терминологиялық комиссия тарапынан бекітілмеген. Бұл туралы Парламент Сенатында ҚР Мәдениет және спорт министрі Арыстанбек Мұхамедиұлы мәлім етті, деп хабарлайды ҚазАқпарат.

«Елбасы Жолдауында айтылған үлкен мәселенің бірі - қазақ терминологиясын жетілдіру және терминдерді біріздендіру. Жолдауда Президенттің: «Егер біз қазақ тілі ғұмырлы болсын десек, оны жөнсіз терминологиямен қиындатпай, қазіргі заманға лайықтауымыз қажет», - дегені бәрімізге белгілі. Осы тапсырманы орындау мақсатында Министрлік бүгінге дейін бекітілген терминдерге мониторинг жүргізді.

Қазірге дейін 21 мың термин бекітілсе, оның 40,8 проценті (8571 термин) - төл терминдер, ал 59,2 проценті (12429 термин) кірме және аралас терминдерді құрап отыр. Осы терминдерге жасалу және аудару тұрғысынан толық лингвистикалық сараптама жасалуда. Бұл ретте тіліміздің тазалығын сақтап қана қоймай, оны ғылым тіліне айналдыру үшін терминдердің принциптері мен қолданбалы терминтанудың негізгі міндеттерін айқындау мәселесі қолға алынды», - деді А. Мұхамедиұлы.

Осы орайда, терминдерді бекітумен тікелей айналысатын ҚР Үкіметі жанындағы Республикалық терминологиялық комиссия жоспарға сай жұмыс істейді.

«Шет тілінен енген бірқатар терминдердің қазақ тіліндегі нұсқаларын халықаралық нұсқалармен қайта сәйкестендірді. Ретіне қарай мұндай жұмыстар бұдан былай да жалғасын табатын болады. Бір ескеретін дүние - қазір қоғамда жиі сынға ұшырап жүрген терминдердің басым бөлігі Терминологиялық комиссия тарапынан бекітілмеген. Ел арасында терминтану мәселесіне деген теріс көзқарастың қалыптасуына сондай бекітілмеген терминдер кері әсерін тигізіп жатыр. Мысалы, бұқаралық ақпарат құралдарында, қоғам арасында қолданылып жүрген қылтима, бұрқақ, сазгер сынды бірқатар терминдер 2014 жылы Терминологиялық комиссия отырысында қаралып, балкон, фонтан, композитор болып бекітілген», - деп түсіндірді министр.

Сонымен қатар, ол өткен жылы терминологиялық жұмыстарды жүйелеу, терминдерді біріздендіру, халықтың терминдер қорымен танысуын қамтамасыз ету мақсатында «termincom.kz» сайты ашылғанын еске салып өтті.

«Қазіргі уақытта терминдердің бірізді қолданылуын қамтамасыз ету - терминология саласындағы ең өзекті мәселе. Осы ретте Терминком бекіткен терминдерге міндетті сипат беру мақсатында, халықаралық тәжірибені негізге ала отырып, салалық терминдерді Ұлттық стандартпен бекіту мәселесі қарастырылуда. Бұл мәселе Білім және ғылым министрлігімен бірлесіп, «Қазақстан Республикасы мемлекеттік тілінің терминологиялық қоры: интеграциялау, жаңғырту және стандарттау» ғылыми бағдарламасы жобасының негізінде жүзеге асырылатын болады», - деп түйді Арыстанбек Мұхамедиұлы.
Просмотров материала: 2 511

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 161 942 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 161 763 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 161 398 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 161 437 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 161 728 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 10 522 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 9 665 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 9 870 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 13 705 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 13 885 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 22 676 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 500 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 150 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 7 009 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 831 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 7 998 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 115 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 779 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 158 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 886 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 893 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 733 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 572 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 830 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 776 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 286 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 728 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 606 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 871 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 200 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 609 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 587 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 621 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 576 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 808 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 950 Просмотров





Опрос


«    Август 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031