22 ноября 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



«Жеті жұрт келіп, жеті жұрт кеткен» өңірдің кіндігі — Ақкетік

11 апрель 2018, 15:12
Кетік - ежелгі мекен. Ақкетікте көне ғимараттар көп кездеседі. Олардың өз жеке тарихы бар. Көк теңіз бен көгілдір аспан айдынында, кезек-кезек көрінетін тас жолдарға қарап бұл мекен Кетік деп аталып кеткен.

Кетіктің қыратында іргелей салынған қазақы үйлер, Қазан төңкерісінен бұрын патша әкімдері салдырған көне ғимараттар кездеседі. Осы тұста өз қаламыздан шыққан жас ақын апайымыз Жұмагүл Мұрсалованың «Аттың басын Ақкетікке бұра кет!» деген өлеңі есіме түседі. Бұл өлеңде Ақкетіктің небір керемет жерлері туралы айтылады.

Украин халқының ұлы перзенті Тарас Шевченко аз ғұмырының жеті жылын (1850-1857жж.) осы жерде айдауда өткізген. Оның түбектегі жасыл желекке айналдырған мекені Т.Шевченко атындағы музей-кешен этнографиялық мұражайына айналды.

Қаламызға Шевченко аты беріліп, Форт-Шевченко деп аталған. Жергілікті халық бұрынғы атауымен Ақкетік деп те атайды. Форт - ертелі-кеш өзге аймақпен байланысы үзілмеген жер. Бұл өңір этнографтар, тарихшылар, сәулетшілер мен фолькористердің назарын өзіне аударады, себебі мұндағы ұлттық киім үлгілері, құрал-жабдықтар, сәулетті ескерткіштер, тарихи оқиға іздері, ән-күй, аңыз-әңгімелер өзгеріске ұшырамай, сол күйінше сақталған.

Табиғат өзі жасаған «Молда тас», Тамшалы, «Кемпір тас», «40 қыз», Шүйлі сияқты табиғи жерлер бар. Археологтар Аташ, Баутин кенттері, Форт аралығынан Базартас іргесінен Кетік керуен сарайын тапқан.

Аудандағы тас кесу орны, қонақ үй, ғимараттардың салынуы, телемұнара, шамшырақ, қарғын судан сақтайтын канал қазылуы - өлкеміздегі қазіргі игілікті істер. Ақкетіктің өркендеуіне өзіміздің азаматтар: Нұрсұлтан Оңғалбаев, Алшын Меңдалиев, Диханбек Сәтімов т.б еңбек сіңірді.

Қазіргі таңда ескі тас жолдар тарихи естелікке ауысып, Ақтау-Форт жолымен тіке асфальт салынды. Енді Түпқараған ауылының келешегі үшін талай жұмыстар жасалуда. Олардың қатарында ауыз су, жылу, жарық жүйесін жүргізу, мұражай экспонаттарын сақтап қалу, халықты жұмыспен қамтамасыз ету және жұмыссыздықты азайту ісі маңызды болып отыр.

Киелі Маңғыстау өңірінде қасиетті 362 әулие жерленген. Сол әулиелердің бірнешеуі мен тұратын ауылды мекен еткен. Адам қарап, сынық салған. Осы адамдардың әулиесінің басына түнесең, тілеуіңді береді!

Ауылымыз әрқилы тарихи жолдан өткен. 1992 жылғы 6 шілдеден бастап Түпқараған Ақкетік әкімшілік орталығына айналды. Қалалық мәдениет үйі маңында шағын үйде қазақтың атты әскер полкінің командирі Төлесін Әлиев тұрған. Оған таяу бұрынғы уездік қатыгез заманның шапағатын көрмеген арман ғашықтар Ақбөбек пен Қайыптың көз жасы тамған.

Форт-Шевченко қаласы - Маңғыстаудың қара шаңырағы. Қаладағы Т.Шевченко мемориалдық музей-кешені, этнографиялық мұражай және Мұрын Жырау мұражай үйі - жұртшылықтың ең көп келетін орындары.

Қызылөзен, Саура, Тельман сияқты елді-мекендердің үстімен теңіз жағалап жүретін жолдар тарихи естелікке айналып, енді автокөліктер Ақтау-Форт асфальт жолымен тіке қатынауда.

Сан рет санаттан шығып қала жаздап, халқының бірқатары мұнай кеніштеріне кетіп, жүдеу тартып, қайта қатарға қосылып, барлық қажыр-қайратын жұмсап, қарашаңырақтың қалпын сақтап келеді.

Теңіз төсін емірене емген сәбише мөлдіреген шалқар айдын жағасында орналасқан ауылымның өткен тарихын жырлауға бір мақалам жетпес еді. Одан да «мың рет естігенше, бір рет көрген артық»-дегендей, келіңіздер, жаз айы жақын, суға түсіп, естен кетпестей демалыс сыйлауға біздің ауыл әрқашан дайын!

Дильназ МУРСАЛИНА
8-сынып оқушысы
Жалау Мыңбаев атындағы
мектеп-гимназиясы
Маңғыстау облысы
Түпқараған ауданы
Жетекшісі: Анар Төлеуова


Просмотров материала: 4 400

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 176 095 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 175 766 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 175 376 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 175 427 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 175 720 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 11 321 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 10 459 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 10 689 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 14 793 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 14 955 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 23 610 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 993 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 7 417 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 7 245 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 6 067 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 8 275 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 17 339 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 6 015 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 7 402 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 6 126 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 6 136 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 969 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 806 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 6 065 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 6 006 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 523 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 8 000 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 839 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 6 112 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 461 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 854 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 806 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 855 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 814 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 6 045 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 6 190 Просмотров





Опрос


«    Ноябрь 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930