22 шілде күні ҚР Ауыл шаруашылығы министрінің орынбасары Ерлан Нысанбаев пен "КазАгро" холдингі өкілдерінің қатысуымен өткен жиын барысында еліміздің агроөнеркәсіп кешенін дамыту бағытында атқарылып жатқан жұмыстар талқыланған болатын. Соңғы жылдары «ҚазАгро» ұлттық холдингі желісі бойынша агроөнеркәсіптік кешенін қаржыландыру жүйесіндегі бірқатар маңызды өзгерістер болды. Жалпы, осы жаңа ережелер саланы мемлекеттік қолдау шараларының тиімділігін жоғарылатуға және елдің ауыл тұрғындары үшін несие ресурстарына қолжетімділікті және барынша қамтуды қамтамасыз етуге бағытталған.
Біріншіден, «ҚазАгро» холдингі құрылымы арқалы қорландыруға қатысты жеңілдікті шағын несиелеуді шағын қаржы ұйымдары мен несие серіктестері арқылы алуға болады.
Екіншіден, жұмыстарын жаңа бастаған кәсіпкерлердің кепілдік проблемасын «ҚазАгроКепіл» (КазАгроГарант) арқылы қарыздарды кепілдендірудің жаңа жүйесі шешуге көмектеседі.
Үшіншіден, инвестициялық жобаларды қаржыландыруға өтінімдерді Аграрлық несие корпорациясы қабылдайды.
Қазіргі жағдайда «ҚазАгро» холдингімен 5,4 мың несие берілді, 12 мың адам жұмыспен қамтылды. Ағымдағы жылдың 1 қаңтарында ҚазАгроның несие қоржыны 582 млрд. теңгені құрады. Холдингтің клиенттері 53 мың қарыз алушы болып табылады.
Холдингпен агросекторды несиелеудің жалпы көлемінің 85%-ы шағын және орта бизнес субъектілеріне тиесілі . Холдингтің шағын несиелеу нарығындағы үлесі 94%-ды, ауылшаруашылық техникасының лизингі нарығындағы үлесі – 72%-ды құрайды.
Алайда, ауыл шаруашылығында қаржыландырудың барлық проблемалары шешілді деп айту ертерек болар еді. Осы уақытқа дейін әлеуетті қарыз алушылардың кеңейтілген тобы үшін ауылдық жерлерде несие ресурстарына қолжетімділік мәселесі ашық болып отыр. Тежеуші факторлардың бірі – бұл көптеген ауыл тұрғындарының қажет кепілзаттарының жетіспеуі немесе болмауы.
Осы проблеманы шешу үшін «ҚазАгро» ұлттық холдингі ауылдағы бизнесті несиелеу процессіне жеке қаржы құрылымдарын – Шағын қаржы ұйымдары мен Несие серіктестіктерін тарту бағдарламасын әзірледі. Бұдан басқа, Холдинг әсіресе ауылдағы жұмысын жаңа бастаған кәсіпкерлер үшін ыңғайлы шағын қарыздарды кепілдендіру жүйесін енгізеді, ол шағын бизнеске кепілзатпен проблемасы болған кездің өзінде несие қаражатын алуға және өз ісін бастауға мүмкіндік береді.
Жаңа схема өнімді жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамыту бағдарламасы шеңберінде әзірленді, оны іске асыруға НС және ШҚҰ арқылы 11 млрд.теңге көзделген, 6% мөлшерлемеден. Мемлекет атынан «ҚазАгроКепіл» АҚ кепілдік етеді.
Кәсібін жаңа бастаған кәсіпкерлер үшін кепілдік көлемі шағын несие құнының 85%-ын, жұмыс істеп тұрғандар үшін - 50%-ға дейінгіні құрайды. Несие серіктестіктері мен шағын қаржы ұйымдарының қарыздары ғана кепілдендіріледі. Осы ретте, ауылшаруашылық тауар өндірушілеріне ҚазАгроКепілдің офисіне барудың қажет емес екенін атап өту қажет, кепілдік алу үшін өтінім несиелеуге құжаттардың топтамасын өткізу кезінде рәсімделеді және АШТӨ тарапынан шығынды қажет етпейді.
Осыған ұқсас аталған бағдарлама Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қорымен де іске асырылады. Бөлінген қаржы ресурсының көлемі 16 млрд. теңгені құрайды. Шағын несиелер Бағдарламаның қатысушыларына мал шаруашылығын дамытуға және ауылшаруашылық кооперативтерін дамытуға бағытталған жобалар бойынша 7 жылға дейін, басқа жобалар бойынша – 5 жылға дейінгі мерзімге беріледі. Бағдарлама бойынша қарыз сомасы 8000 АЕК (18 152 000 теңге) аспайды, сыйақы мөлшерлемесі – жылдық 6%-дан аспайды.
«ҚазАгроҚаржы» АҚ бәсекелес ортаға беру жөніндегі бекітілген іс-шараны ескере отырып, жылдың басынан бастап инвестициялық жобаларды қаржыландыру бойынша барлық өтінімдер Аграрлық несие корпорациясында қабылданады.
Осы ретте компания инвестициялық жобаларды қаржыландыруды, соның ішінде ҚР Ауыл шаруашылығы министрі анықтаған басым бағыттардың кеңейтілген спектрі бойынша Ұлттық қордың қаражаты есебінен жоспарлайды. Егер бұрын қаржыландыру мөлшерлемесі 6%-ды құраған болса, қазір ол 5,5%-ға дейін төмендетілгенін атап өту қажет.
Мемлекеттік бағдарламаның 8 міндетінің 4-уі Холдингтің қатысуымен жүзеге асырылады:
- ауылшаруашылық кооперативтерін несиелеу;
- сыртқы және ішкі нарықтарда қажет өнімдердің өндірісі үшін ауылшаруашылық тауар өндірушілерін қаржыландыру;
- экспорттық орталық арқылы ауылшаруашылық өнімдерінің экспортын дамыту;
- бюджеттен тыс қаражат тарту және ауылды несиелеуге жеке қаржы институттарын тарту;
- отандық ауыл шаруашылық машинасын жасауды қолдау және лизинг компанияларын қорландыру арқылы.
Несие алу механизмі қандай?
Аграрлық несие корпорациясының қызметі немістің Рентебанкі тәжірибесі бойынша жеке қаржы институттарын қаржыландыруға жұмылдырылады. Бұл ретте, жұмыс ауылдағы қарыз алушылардың барлық топтары үшін қаржы институттарын дамытуға бағдарланатын болады. Жеке қосалқы шаруашылықтар және шағын фермерлер үшін шағын несие ұйымдары ашылады, әрі қарай шағын бизнес үшін несие серіктестігі жүйесі дамиды.
Ауылшаруашылық техникасы паркін жаңарту мақсатында жеке лизинг компаниялары қорландырылады. Банктер тарапынан қоса қаржыландыру жағдайында индустриялық ірі жобаларды қаржыландыру үшін банктерді қорландыру жүзеге асырылады.
Қазагрогарант тауар өндірушілердің Шағын несие ұйымдары мен Несие серіктестіктері алдындағы қарыздарын кепілдендіру арқылы ауылдағы шағын несие жүйесін дамытуға көмек көрсетеді. Сонымен бірге, Қазагрогарант өсімдік және мал шаруашылығындағы сақтандыру жүйесін дамытуды жүзеге асырады.
Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры Агроөнеркәсіп кешенін дамытудың мемлекеттік бағдарламасы және Нәтижелі жұмыспен қамту бағдарламасы аясындағы қаржыландыру операторы ретінде ауыл халқын шағын несиелеуді және кооперацияларды дамытуды жүзеге асырады.
Жұмыс істейтін Тікелей инвестициялар қорына қатысып және жаңасын құру арқылы Холдинг Агроөнеркәсіп кешені секторында жобаларды қаржыландыру үшін отандық және шетелдік жеке инвесторлардың қаражатын тартатын болады.
Ауылшаруашылық кооперациясы қалай дамиды?
Жеке қосалқы шаруашылықтарды ауылшаруашылық өнімдерінің өндірісі мен өткізуді орталықтандырып ұйымдастыру мақсатында ауылшаруашылық кооперативтеріне біріктіру:
- сүт қабылдау пункттерінің желісін құру;
- отбасылық бордақылау алаңдарын құру арқылы жүргізіледі.
Құрылған кооперативтер қосымша жүн және тері дайындаумен, жеміс-көкөніс дайындаумен, ара шаруашылығымен, отбасылық құс шаруашылығымен, тауарлы балық шаруашылығын дамытумен айналыса алады.
Кооперативтерді құру үшін ҚазАгро тарапынан сүт қабылдау пунктін сатып алуға несие беріледі. Осы ретте, ауылдық округтердің әкімдіктері және аймақтық кәсіпкерлер палатасы кооперативтердің құрылтай құжаттарын рәсімдеу және тіркеуді ұйымдастырумен айналысуы тиіс.
Қойылған міндеттер шеңберінде кооперативтерді дамытуды қосымша қаржыландыруға бағытталған жаңа несие өнімдері әзірленіп, бекітілді, олар - «Ынтымақ», «Игілік» - ауылшаруашылық малдарын өсіру, «Бірлік» - сүт қабылдау пункттері, «Береке» - отбасылық бордақылау алаңдарын құру.
Шағын несиеге қол жетімділікті қамтамыз ету мақсатында несие көлемі 18 млн.теңгеге дейін ұлғайды және несиелеу мерзімі 7 жылға ұзарды (6 млн. тг және тиісінше 5 жыл болатын).
Жалпы, 2016 жылы Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры аталған бағыттар шеңберінде 14,5 млрд. теңге сомасына 4894 жобаны қаржыландырды.
2017 жылдың бірінші жарты жылдығында – 7,5 млрд.теңге сомасына 2283 жоба қаржыландырылды.
2017 жылғы көктемгі-егіс және жинау жұмыстарын қаржыландыру
Агробизнесті қолдаудың маңызды құралы көктемгі-егіс және жинау жұмыстарын қаржыландыру бағдарламасы.
Ағымдағы жылдан бастап көктемгі-егіс және жинау жұмыстарын қаржыландыру механизмі өзгерді.
Көктемгі-егіс жұмыстарын жүргізу үшін агроөнеркәсіп кешені субъектілерінің несиеге қолжетімділігін кеңейту мақсатында қаржыландыру операторы болып Аграрлық несие корпорациясы белгіленді.
Бұл маусым аса қысқа мерзім ішінде өтеді. Осындай шектеулі мерзімде шаруашылықтар мен агроқұрылымдардан несиелеуге өтінімдер көптеп түседі. Шаруалар қажет қаржыны уақытында алу үшін және егістік жұмыстарын мерзімінде өткізу үшін Аграрлық несие корпорациясы екінші деңгейлі банктерді, несие серіктестіктерін, шағын қаржы ұйымдарын және басқа қаржы институттарын тартады.
«Азық-түлік корпорациясы» қазіргі уақытта нысаналы экспорттық саясатты іске асыруға және органикалық өнімдердің қазақстандық брендін жылжытуға бағдарланған компанияға реформаланады. Оның негізгі функцияларының бірі, қазақстандық өндірушілердің өнімдерін - нарықтарға талдау жүргізу, текшелерді іздестіру, импорттаушылармен келіссөздер жүргізу, келісім-шарттар жасасу және экспорттық нарық талаптарына сәйкес келтіру арқылы қызметтің кеңейтілген спектрін ұсыну болып табылады.
«Азық-түлік корпорациясы» жиналған өнімді сатып алуға кепілдік ретінде көктемгі-егіс және жинау жұмыстарын қаржыландыру схемасының қатысушы болып қалады. Бұл ретте оның сатып алатын тауарларының тізімі кеңейтіледі. Егер бұрын «Азық-түлік корпорациясы» бидай мен арпа ғана сатып алған болса, биылғы жылы фермерлер май дақылдарын да өткізе алады.
Ауыл шаруашылық тауар өндірушілерінің өтінімдері бойынша егістік алаңының жоспары 2,3 млн.га құрады, оның біз басым дақылдар бойынша 657 мың гектарын қамтамасыз етуіміз қажет.
Қазіргі уақытта, шамамен 1,8 мың ауыл шаруашылық тауар өндірушілерінің өтінімдері бойынша қаржыландырудың жалпы көлемі 55,4 млрд.теңгені құрады, егістік алаңы 2,5 гектарды құрайды.
«ҚазАгро» Холдингі қызметтің негізгі көрсеткіштері қандай?
Холдингтің жұмысы Мемлекет басшысының Қазақстан халқына Жолдауында қойылған және Үкіметтің Дағдарысқа қарсы жоспарындағы міндеттерге, Стратегияға сәйкес жүзеге асырылады.
Холдинг компаниясы тобымен агробизнестің түрлі салалық бағыттары мен көлеміне бейімделген 40-тан астам өнім іске асырылады.
Қаржыландыру артықшылықты түрде агроөнеркәсіп кешенінің басым бағыттары бойынша жүзеге асырылады (мал шаруашылығы, ет-сүт бағытындағы мал шаруашылығы, көкөніс өсіру, астық пен жеміс-көкөністерін сақтау инфрақұрылымының құрылысы, ауылшаруашылық өнімдерін өңдеу, балық шаруашылығы және т.б.).
2016 жылы агроөнеркәсіп кешеніне 280,6 млрд. теңге бағытталды.
Ұзақ мерзімді қарыздардың үлесі 98%-ды құрады, осы ретте 53 мың қарыз алушы Холдингтің клиенттері болып табылады.
Агросекторды несиелеудің жалпы көлемінің 89%-ы шағын және орта бизнес субъектілеріне тиесілі.
Холдингтің несие ресурстары 35 мың адамды жұмыспен қамтамасыз еуге мүмкіндік берді, соның ішінде 6,8 мың жаңа жұмыс орындары құрылды.
Ағымдағы жылдың I жарты жылдығының қорытындысы бойынша агроөнеркәсіптік кешенді қолдауға 2017-2021 жылдарға арналған Мемлекеттік бағдарламаның басым бағыттары бойынша Холдингпен 102,9 млрд. теңге бағытталды.
Шамамен 7 мың агроөнеркәсіп кешені субъектісі қаржыландырылды, ол жұмыс орындарын сақтауға және 11 мың адамға жаңа жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік берді. Холдингпен агросекторды несиелеудің жалпы көлемінің 88,3%-ы шағын және орта бизнес субъектілеріне тиесілі екендігін атап өту қажет.
Холдинг тарапынан агроөнеркәсіп кешенін қаржыландыру көлемі ағымдағы жылы 316 млрд.теңге деңгейінде жоспарланады, ол 2016 жылғы деңгейден 24%-ға артық.
ГҮЛНАЗ САЙЛАУ
Просмотров материала: 2 547
