10 июня 2025 г.

Дежурный по стране

В экономике вообще-то есть только два предложения...
Азамат Джолдасбеков, президент АО «Казахстанская фондовая биржа»

Мы в соц сетях:



Бала зорлау қалыпты жағдайға айналды – психолог

16 июнь 2022, 11:38
Бала зорлау қалыпты жағдайға айналды – психолог

Фотоколлаж: Azattyq Rýhy / Әбілқасым Есентаев
Елімізде зорлыққа ұшыраған бала саны азаймай тұр. Ең сорақысы, кішкентайлар тек ересектер тарапынан ғана емес, мектептегі жасөспірімдер тарапынан да сексуалды зорлыққа ұшырауы жиілеген. Тіптен жасөспірімдер ғана емес, 5-6-сыныптағы ұлдар да жыныстық қатынасқа өзінен кішілерді мәжүбірлейтін жағдайлар көбейіп кеткен. Соның бір дәлелі – жуырда Қызылорда облысында 8 жастағы баланың зорлық-зомбылыққа ұшырағаны. Ең сорақысы, бір жыл бойы зорлыққа ұшыраған оқушының жағдайын ата-анасы, не мектетегі мұғалімдері білмеген. Ал айуандық әрекетті құқық қорғау органдары естігенмен, істі қысқартып тастай салға, деп хабарлайды Azattyq Ruhy тілшісі.

Аталған жағдайға қатысты психологтар дабыл көтерді. Жаға ұстатар жайт демалыс күні, бала серуендеуге шыққанда болған. Есерсоқ балалар есуастық әрекетке ескірген ғимараттың ішінде барған.

«6 күні полицияға арыз жаздым. Ертеңінде не болып жатқанын білу үшін тергеушіге бардым. Ол маған бұл қылмыс үшін тек әкімшілік айыппұл салуға болатынын айтты. Айыппұлды ата-аналар төлейді. Оның үстіне бұл балалар бәрін мойындады, істің қалай өрбігенін олардың ата-аналары да білді. Олар менен кешірім сұрап, баланың емделуіне және басқа да шығындарға ақша ұсынбақ болды. Бірақ мен келіспедім. Маған олардан ештеңе керек емес. Мен заң бойынша әрекет етемін», - деді зардап шеккен баланың анасы Гүлмира Серікова.

Іші шерге толы ана, заң органдары мұндай жағдайдың алдын алмай, болған қылмыстың жайылып кетпеуіне көбірек күш салады деп есептейді. Гүлмираның талабы, оқиғаның қылмыстық іс болып ашылуы және баласын қорлағандарды жазаға тарту. Қоғам белсендісі Дина Смайылова мұндай әрекеттерді жасырып, жабуды құқық қорғау органдары да, мұғалімдер де әдетке айналдырған деп есептейді. Балаларға қатысты зорлық-зомбылық фактілері тым көп емес деп санап, оны жасыруға тырысады. Оның айтуынша, өзіне соңғы алты айда балалары жасөспірімдер тарапынан зорлық-зомбылыққа ұшыраған үш отбасы хабарласқан. Алматы, Ақтөбе және Қызылорда облыстарынан жәбір көрген жанұялар араша сұраған. Жабулы күйде қала беретін сұмдық істің сол қалпы қысқартылып кетпеуі үшін ата-аналар амалсыз әлеуметтік желілер мен БАҚ-қа шағымдануға мәжбүр.

«Міне, солай болды, дәл қазір ол естімеген пропорцияларға ие болды. Мұның бәрі ашық дөрекілікке айналды, өйткені балалар ата-анасының оларды сатып алатынын анық біледі, ал олар бұл баланың шағымданбайтынын біледі. Мені қатты ренжітетіні, олар көбіне оны жақтамайтынын анық білетін баланы таңдайды. Мысалы отбасында ата-анасы жоқ, тек әйелдер тәрбиелейтін баланы таңдайды. Құрбандарын жақтап, араша түсетін ағалары жоқ балаларды таңдайды», - деді «NeMolchi.kz» қоғамдық қорының жетекшісі Дина Смайылова.

Психологтар баланың мұндай қылмысқа баруының себебі шектен тыс еркіндіктен деп есептейді. Ата-анасы мен ұстаздары баланың әлеуметтік ортасын, интернеттен не көріп, қандай жаңалықтарды оқитынын қадағаламайды. Көбінесе мектепте баланы қорқыту-үркіту, кемсіту мәселелері шешілмейді. Сонымен қатар, тәрбие жағында да олқылықтар бар деп санайды мамандар. Өйткені көбінесе мұндай қылмыстарды отбасында қатыгездік пен зорлық-зомбылыққа тап болған жасөспірімдер жасайды және бұл қалыпты мінез-құлық ретінде қабылданады.

«Отбасы үшін бұл қалыпты жағдай сияқты көрінеді, бірақ бала мазасыздану күйін бастан кешіреді. Қатігездік көрген бала өзін тыныштандыруды, қобалжудан құтылудың жолын іздейді. Дәл осы кезеңде олар ойынның жыныстық сипатын пайдаланады, яғни олар флирт жасайды және бұл біз көріп, біліп отырғандай қорқынышты әрекеттерге жетелеп, соңы сұмдық жағдайларға соқтырады. Баланың зорлыққа ұшырауы қалыпты жағдайға айналып келеді», - деді психолог Ольга Мустафина.

Мамандар мұндай жағдайлардың алдын алу үшін ең алдымен мәселенің жай-жапсарын жасырмай, жоққа шығармай, оның ауыр қылмыс екенін балаға ерте кезден түсіндіріп, ашық айта бастау керек деп санайды. Ата-аналар балаларының өміріне, олардың эмоциялары мен сезімдеріне көбірек көңіл бөлсе, жасөспірімдер арасында ауыр қылмыс әлдеқайда аз болатыны сөзсіз, дейді мамандар
Просмотров материала: 715

Поделиться материалом


10:04 230 миллиардов тенге возвращено государству в рамках дел... 152 060 Просмотров

20:03 Обращение жителей с. Маралды к Президенту РК К.-Ж. Токаеву... 0 Просмотров

12:16 Атырауда мыңнан астам асыл тұқымды еділбай қойы тірідей... 0 Просмотров

11:35 Бұдан былай Алматыда электрлі самокат тек 16 жастан бастап... 0 Просмотров

11:30 Қарағанды облысындағы жол апатынан сегіз адам көз жұмды... 0 Просмотров

11:17 Мұхамедиұлының Ұлттық музейдегі ұрлықтың жаңа эпизодына еш... 151 871 Просмотров

11:01 Биіктен құлап бара жатқан баланы қағып алған оқушыға үш... 151 520 Просмотров

10:47 Қарағандыда тұрғын үй ауласынан шала туылған бала табылды... 151 550 Просмотров

10:25 Ұлттық музей басшылығына қатысты қылмыстық істі... 151 847 Просмотров

18:37 Адвокат Бурхан Жансейтов задержан в Алматы... 9 950 Просмотров

17:38 Объемы производства сахара будут увеличены в семь раз —... 9 097 Просмотров

17:13 Тарифы на комуслуги изменятся в Казахстане... 9 270 Просмотров

16:54 Министр Аймағамбетов балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз... 12 925 Просмотров

16:52 «Қолайлы мектеп». Ұлттық жоба арқылы 582 мектеп бой көтереді... 13 118 Просмотров

16:52 «Суперагенты»: серьезный человек Сека уже ждет вас на IVI... 22 042 Просмотров

16:48 Балабақшаларды лицензиялауды күшейтеміз - министр... 9 126 Просмотров

16:43 Смайылов президенттің үкімет жұмысына қатысты сынына пікір... 6 956 Просмотров

16:42 Хищение средств через платформу АrtSport расследует антикор... 6 828 Просмотров

16:39 Еліміздің басым бөлігінде аптап ыстық болады – ауа райы... 5 654 Просмотров

16:37 Про президентскую критику... 7 799 Просмотров

16:29 Министерство не запрещало показ мультфильма «Базз Лайтер» -... 16 939 Просмотров

16:15 Экология министрлігі киіктердің мекендеу ортасын зерттеуге... 5 605 Просмотров

15:48 Денсаулық сақтау министрлігі аборт жасатуға тыйым салу... 6 976 Просмотров

15:45 Елімізде коммуналдық қызмет тарифтері өзгереді... 5 704 Просмотров

15:41 Капремонт всех роддомов пообещала министр здравоохранения... 5 710 Просмотров

15:27 Благотворительный спортивный зал для детей открыли в... 5 554 Просмотров

15:00 Қазақстан шекарасы қандай жағдайда жабылады... 5 394 Просмотров

14:18 104 мың гектарға қант қызылшасы егілсе, ішкі нарықты 80... 5 650 Просмотров

13:41 Қаңтар оқиғасы кезінде қанша қару тәркіленді – ҰҚК есеп... 5 594 Просмотров

13:15 Алагузова - Нуртасу Адамбай: Богу не нужна твоя помощь... 17 105 Просмотров

13:14 Жауынгер бір жыл ішінде әскери техниканы ғана емес, қолына... 7 532 Просмотров

13:04 Тамызда өршиді: Денсаулық сақтау министрлігі коронавирус... 5 432 Просмотров

13:02 В отношении руководства ТОО «Казфосфат» начато досудебное... 5 677 Просмотров

12:59 Суицид в Казахстане: 96% случаев самоубийств совершаются... 6 022 Просмотров

12:51 Усовершенствовать военную организацию Казахстана поручил... 5 433 Просмотров

12:49 Закупать уголь заранее призывают казахстанцев... 5 411 Просмотров

12:45 Павлодарда кран жұмысшыны екінші қабаттан итеріп жіберді... 5 452 Просмотров

12:42 Президенттің сынынан кейін ұзаққа созылған жол жөндеу... 5 395 Просмотров

12:38 МӘМС шенеуніктердің жемсауытына айналған – Арман Бейсембаев... 5 630 Просмотров

12:32 Шоу-бизнес өкілдерінің ЛГБТ-ны насихаттайтын «Базз Лайтер»... 5 771 Просмотров





Опрос


«    Июнь 2025    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30