Домбыра күні: қазақстандықтар TikTok-та ұлттық музыкалық аспап туралы мыңдаған бейнероликтер жасады

Шілденің бірінші жексенбісі күні Қазақстан Домбыра күнін – мәдениетіміздің өткені мен болашағын біріктіретін мерекені атап өтеді. Бірегей дыбысы мен бай тарихы бар бұл ұлттық аспап TikTok-та қазақстандық музыкант-контент авторларының арқасында жаңа тыныс табуда. Виртуоздық ойын, заманауи өңделім, күтпеген үйлесімділікті қысқа шығармашылық бейнероликтер платформасынан табуға болады.

Платформа креаторлары домбыраны жай ғана аспап етпей, оны мәдени жаңғыру мен шығармашылықтың символына айналдыруда. Сонымен, платформаның 10 танымал домбырашысының жазылушыларының жалпы саны 925 мың адамды құрайды. Бұл креаторлар бірге 13,6 миллионнан астам лайк жинады. Ал  #домбра, #домбыра,  #dombra және #dombyra хэштегтерімен жалпы алғанда, 57,8 мыңнан астам жарияланым бар, олардың ең танымалдары 10 миллион рет қаралған.

Осы жылы 7 шілдеде атап өтілетін домбыра күніне орай біздің редакция ұлттық аспаптағы шебер ойынымен таң қалдырған екі отандық музыканттан өздерінің тарихын айтып беруді сұрады.

Баланың домбыра туралы арманы

Қысқа креативті бейнероликтер платформасында @dombrartдеген атпен танымал Белес Қозықан өзінің алғашқы домбырасын анасының сатып алғанын айтты. «Анамның айтуы бойынша, мен 3-4 жаста болғанымда, онымен бірге Құрманғазы атындағы оркестрдің шеберханасынан өтіппіз. Домбыраның дыбыстарын естігеннен кейін мен өзіме осындай аспапты алғым келіпті. Содан бері бірінші сыныпқа барғанға дейін тіпті оны қалай дұрыс ойнау керектігін білмесем де, үйде мен әрқашан домбырада ойнадым. Кейінірек мектепте мен оның артынан домбырамен бірге көп оқушылар ерген мұғалімді көрдім. Содан кейін мен домбырада ойнағым келетінін түсіндім. Содан бері мен аспаптан ажыраған емеспін және домбырада шамамен 19 жыл ойнап келемін».

Соған қарамастан, Белес өзінің кәсіби музыкалық білімі жоқ екенін мойындайды және ол өзін музыка индустриясының қатарына жатқызбайды. «Домбыра — менің барым, мен одан тыныштық табамын, сондықтан мен бірінші кезекте өзім үшін ойнаймын деп айта аламын. Сонымен қатар, әрине, кейде өз шығармашылығыммен бөліскім келеді, бірақ өнер көрсететін жер болмағандықтан, мен өз аудиториямды TikTok – тан таптым», — деді ол.

Платформадағы көптеген креаторлар сияқты, Белес алдымен ол жерде көрермен ретінде уақыт өткізді. Алайда, коронавирустық пандемияға байланысты карантин басталған кезде, ол өзінің контентін жасауға шешім қабылдады. Оның 2020 жылдың жазында жасаған алғашқы роликтері көпшілікке жарияланбады, бірақ Белес бәрібір ойынан бас тартпай, керісінше,  бейне түсіруді одан сайын арттыра бастады. Нәтижесінде, жаңа жылға қарай оның 80 мыңға жуық жазылушысы болды.

Сондай-ақ, креатор оның бастапқы мақсатының домбырада ұлттық музыканы ғана емес, сонымен қатар батыстық әндердің каверлерін де ойнауға болатындығын көрсету болды дейді. «Осының арқасында, маған домбырашы ретінде ғана емес, сонымен қатар жас немесе заманауи музыкантқа ретінде жазыла бастады. Бүгінгі таңда мені көшеде жиі таниды және бірге суретке түсуді сұрайды. Әдетте, мұндай жанкүйерлер арасында домбырада ойнайтын мектеп оқушылары бар»,-дейді домбырашы-креатор.

Сондай-ақ, Белестің айтуынша, платформада болуы оның продюсерлермен, әртістермен және шығармашылық индустриясының басқа мүшелерімен нетворкингіне ықпал етті. Соның арқасында оған түрлі қызықты шығармашылық ұсыныстар түсуде.

Сондай-ақ, көрермендер Белестің домбырасының дыбысын ұнатып қана қоймай, оны орындаудың техникалық сәттерімен бөлісуді сұрағандықтан, ол платформада өзінің лайфхактары мен домбырада ойнау әдістеріне арналған айдарды жүргізе бастады. Музыкант-креатордың алғашқы шағын концертін ұйымдастыру жоспарында бар, нәтижесінде, ол үлкен залдарға, оның ішінде халықаралық аудиторияға әкелуі мүмкін деп үміттенеді. «Кім біледі, мүмкін, 5-7 жылдан кейін Dombrart менің музыкалық атым ғана емес, сонымен қатар контент өндірумен айналысатын және басқа домбырашыларға домбырада ойнау біліктілігін арттыруға көмектесетін үлкен студия болатын шығар», – деді Белес.

Мақсаттың екі ішегі

Домбырада ойнаудың екінші танымал креаторы және виртуозы – Жакс Мухаметжанов, @zhakso, ол платформада ұлттық аспапта Eminem-нің әнін ойнау арқылы танымал болды, содан кейін ол бірқатар каверлер мен басқа да танымал хиттерді орындады.

Домбыраға Жакс балалар музыкалық мектебіне түскен кезде бастауыш сыныптардан-ақ қызығушылық танытты. Сосын әр түрлі концерттер мен конкурстарда оқумен қатар өнер көрсете отырып, ол музыканы әрі қарай жалғастыруды шешті.

Жакста ұлттық аспапта әйгілі хит әнін орындау идеясы бірнеше жыл бұрын TikTok-та іске қосылған #домбра трендінің арқасында пайда болды. Эксперименттің сәтті болғаны соншалық, оның бейнелері көрермендерге ұнап, көпшіліктің назарына ілікті.  Тіпті шығармаларын креатор домбырада орындаған кейбір танымал музыканттар, өздерінің оң реакцияларымен бөлісті.

«Жалпы, бұл тренд, менің ойымша, оның ішінде шетелдік TikTok пайдаланушыларына біздің ұлттық аспаптың барлық сұлулығын көрсетуге жақсы мүмкіндік болды», – деді Жакс.

Домбыраның креатордың аккаунты арқылы танымал болуы қазірдің өзінде өз жемісін беруде. Ол ұлттық қазақ аспабын игергісі келетіні туралы адамдардың оған жиі жазатыны туралы мойындады.

«Менің шығармашылығым арқылы адамдардың үйренгісі келетіндей, домбыраға ғашық болғанына өте қуаныштымын.  Осыған байланысты, менен тіпті дұрыс аспапты қалай таңдауға болатыны және оны қайдан алуға болатыны туралы жиі сұрай бастады. Әрине, мен, былайша айтқанда, жақсылықпен бөлісуге және жаңадан бастаушыларға осы нюанстардың барлығын түсінуге көмектесуге тырысудамын», – деді музыкант.

Ғаламтордан тыс бүгінде Жакс өзін тек каверлерді орындаушы ретінде ғана емес, сонымен қатар тәуелсіз әртіс, музыка қайраткері және композитор ретінде де танытуда.

Домбыра күні — Қазақстанның бай мәдени мұрасына құрмет қана емес, сондай-ақ кең аудитория үшін бұл аспаптың бірегей әлемін ашу мүмкіндігі. Ұлы қазақ домбырасының дыбыстары біздің жүрегімізді қуанышқа, мақтанышқа және шабытқа толтыра берсін!