Билікті монополиялаудың кез келген мүмкіндігіне тосқауыл қойылып жатыр – Жұмырбаев

«Ассамблея жастары» республикалық жастар ұйымының төрағасы Тимур Жұмырбаев елдегі сайлау науқаны мен саяси реформалар туралы айтып берді, деп хабарлайды Azattyq Ruhy тілшісі.

«Қазіргі уақытта кандидаттар сайлау науқанын белсенді түрде жүргізіп жатыр деп айтуға болады. Штабтар өңірлерде бірқатар жиын өткізді. Демек, сайлау науқанының қарқыны қазірдің өзінде белсенді болып отыр. Әлеуметтік желілерде кейбір үміткер бір-біріне қағытпа да көрсетіп жүр. Менің ойымша, бұл науқан аяқталмай тұрып кандидаттың штабтары өздерінің саяси технологияларын бір емес, бірнеше рет пайдаланады. Бұл басқа елдердегі осындай сайлау жарыстарының стандартына да сай. Бастапқыда көптеген адам сайлауға қатысуға ниет білдірді, бұл да осы компанияны ерекшелендіріп отыр. Осылайша, 6 адам тіркелді», — деді Жұмырбаев.

Оның айтуынша, сайлау процесінің ашықтығы жоғары деңгейде жарияланды. Адалдық пен ашықтыққа Президент жеке кепілдік берді.

«Ал мемлекет осы қағидаларды нақты ұстанатынын көріп отырмыз. Біріншіден, елімізде өте терең саяси реформалар жүріп жатыр, бұл көптеген саяси процесте демократиялық негіздерді айтарлықтай нығайтады. Сондықтан бұл компанияның толық ашықтығы – даусыз. Екіншіден, реформаларды жүзеге асыру, конституциялық түзетулерді жалпы талқылауға және дауыс беруге шығару қоғамды қатты жандандырды. Президент мемлекет негізгі мәселелерді шешуде қоғаммен ынтымақтаса жұмыс істейтін үлгі қалыптастырды. Сондықтан бүгінде қоғамның өзі бұл процесс ашықтығының жақсы кепілі, яғни сайлауды бақылауға азаматтық белсенділер атсалысып жатыр», — деді Тимур Жұмырбаев.

Сарапшының пікірінше, бұл қазіргі кезеңде еліміз үшін өте маңызды қадам.

«Шындығында, біздің саяси модель қазір трансформация мен қалпына келу жолынан өтіп жатыр. Мемлекет Қазақстанды одан әрі демократияландыруға кедергі болуы мүмкін сәттерді жойып жатыр. Бір реттік жеті жылдық мерзімнің енгізілуі «Күшті Президент – ықпалды Парламент – есеп беретін Үкімет» формуласын нығайтады. Бұл – билік тармақтары арасындағы тепе-теңдіктің тиімді болатынының кепілі. Біз суперпрезиденттік басқару түрінен алшақтап жатырмыз және мұндай бастама оны нормативті түрде бекітеді. Билікті монополиялаудың кез келген мүмкіндігіне тосқауыл қойылып жатыр», — деді ол.

Тимур Жұмырбаев бір реттік 7 жылдық мерзімнің тиімділігі мен артықшылығы туралы да айтып берді.

«Уәде етілген және жоспарланған істі жүзеге асыру үшін 7 жылдық мерзім жеткілікті екенін айту керек. Мұны қазірдің өзінде мамандар атап өтті. Мұндай норма бұқараның айла-шарғы жасау мүмкіндігінен, популизмнен және басқа да келеңсіз құбылыстардан қорғайды. Еліміздегі алғашқы мемлекеттік қызметке кірісетін адам алдағы сайлау науқанына ұпай жинау үшін қоғаммен сырласуды қажет етпей, ұзақ және қысқа мерзімді мақсаттарға ден қояды. Президент стратегиялық бағдарламаларды жүзеге асыруға баса назар аудара алады және сәйкесінше, саяси немесе экономикалық сипаттағы мәселелерді шешуге 7 жыл жеткілікті», — дейді спикер.

Оның пікірінше, Қазақстан қазір саяси трансформацияның өте жауапты және күрделі кезеңінен өтіп жатыр. Өзіндік модель өзгерістер үшін аса қажет. Сол үшін де бұл жолды бірлесіп өткен жөн.

«Конституцияға енгізілген түзетулер жалпыхалықтық референдумда талқыланды. Бұл азаматтар өз қолдауын білдіру арқылы реформалардың болашағын өз бетінше айқындап берді деген сөз. Референдум қазақстандықтардың жаңа ұрпағы үшін өте маңызды. Яғни, жас азаматтар өз пікірін плебисцит арқылы жаңа жағдайда қоғамдық-саяси қызметін бастайды. Ал бұл жерде әркімнің дауысы маңызды, жабық болуға жол жоқ. Мұндай тәсілдер жас ұрпақ арасында жаңа саяси мәдениетті қалыптастырады», — деді ол.

Сондай-ақ сарапшы қазіргі реформалардың тереңдігі туралы да айтып берді.

«Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өз бағытының негізі ретінде жоспарланған реформалардың қисынды қорытындысын атап өтті. Күштердің ара салмағы айтарлықтай өзгеріп, өкілді органдарға үлкен мүмкіндіктер беріліп жатыр. Енді Парламентте бір мандатты округтерден сайланған депутаттар болады, ал сайлаушылар қанағаттандырмайтын депутатын кері қайтарып алу мүмкіндігіне ие болады. Президент ұсынған кандидаттар арасынан облыс әкімдерін сайлау туралы норма енгізілді. Өңір басшыларын енді осы облыстың барлық мәслихат депутатты сайлайды. Бұл қоғамға саяси процеске қажетті меншікті береді», — деді ол.

Тимур Жұмырбаевтың пікірінше, адам құқықтарының сақталуына кепілдік кеңейіп келеді.

«Жалпы реформалар біздің саяси үлгімізді айтарлықтай демократияландырады. Мемлекет пен қоғам арасында жаңа консенсус құрылып жатыр, ең бастысы – бұл сындарлы ынтымақтастық», — деп түйіндеді ол.