2024 жылғы жалдау бағасының динамикасы: ең қымбат тұрғын үй қай жерде?
Бүгінде әрбір екінші қазақстандықтың өз баспанасы бар. Қазақстан халқының соңғы санағы бойынша, stat.gov.kz деректері бойынша 2024 жылғы 1 шілдеде 19,1 миллион адамның тек 9,5 миллионының жеке баспанасы бар. Ал 9,6 миллион адам жалға алынған тұрғын үйде тұруға мәжбүр.
Осы деректерге байланысты жалдау бағасының өзгеруі мен өсуі Қазақстан халқының көпшілігі үшін өте маңызды. 2024 жылдың басынан жылдың соңына дейін жалдау бағасы қалай өзгерді? Тұрғын үйді жалға алу бағасының өсуіне не әсер етеді және 2024 жылдың соңында не күтуге болады? Осы және басқа да сұрақтардың жауабын осы мақалада оқи аласыз.
OLX аналитикалық қызметінің мәліметінше, 2024 жылдың қаңтарынан жылдың соңына дейін Қазақстанда тұрғын үйді жалға алу бағасы орташа есеппен қалаға байланысты 10–15%-ға өсті. Бағаның ең жоғары өсуі Алматы, Астана, Шымкент, Ақтау, Атырау, Петропавл және басқа да бірнеше қалаларда тіркелді.
Елдің ірі қалаларын саралай отырып, жалға алу бағасының айтарлықтай өсуі келесі көрсеткіштермен байқалды: Алматыда жалпы ауданы 30–40 шаршы метрді құрайтын 1 бөлмелі пәтердің жалдау құны 2024 жылдың басымен салыстырғанда желтоқсанда 100 000 теңгеден 120 000 теңгеге дейін өсті, жалпы ауданы 40–60 шаршы метрді құрайтын 2 бөлмелі пәтер – 200 000 теңгеден 220 000 теңгеге дейін қымбаттады, жалпы ауданы 60–70 шаршы метрді құрайтын 3 бөлмелі пәтер – 280 000 теңгеден 300 000–350 000 теңгеге дейін, кей жағдайларда орналасқан жері, жөндеуі және басқа да басымдықтары ескеріліп, 500 000 теңгеге дейін жетті.
Кейбір қалаларда, мысалы, Ақтау, Астана, Атырау, Шымкент және Петропавлда жалдамалы тұрғын үй бағасы әртүрлі болды. Жалпы ауданы 20–29 шаршы метрді құрайтын 1 бөлмелі пәтердің құны Ақтауда 2024 жылдың басымен салыстырғанда 20 000 теңгеге өсіп, 80 000 теңгені құрады. Астанада жалпы ауданы 29–39 шаршы метр болатын 1 бөлмелі пәтердің құны 120 000 теңгеге жетіп, баға 30 000 теңгеге артты. Атырау мен Шымкентте жалпы ауданы 20–29 шаршы метрден 30–39 шаршы метрге дейінгі 1 бөлмелі пәтерлердің жалға алу құны 60 000–80 000 теңгені құрап, 2024 жылдың басымен салыстырғанда 20 000 теңгеге өсті.
Қазақстанның танымал OLX маркетплейсіндегі ең өзекті әрі сұранысқа ие 2 бөлмелі пәтерлердің бағасы ірі қалалар бойынша келесідей болды: Ақтауда жалпы ауданы 40–60 шаршы метрді құрайтын пәтерлердің жалға алу құны 120 000 теңге, бұл жылдың басымен салыстырғанда 20 000 теңгеге жоғары, Алматыда жалпы ауданы 40–60 шаршы метрді құрайтын пәтерлердің жалдау құны 220 000 теңге, баға 30 000 теңгеге өскен, Астанада жалпы ауданы 40–49 шаршы метрді құрайтын пәтерлердің бағасы 180 000 теңгені құрап, 20 000 теңгеге артты, Атырауда жалпы ауданы 40–59 шаршы метр болатын пәтерлердің құны 150 000 теңге, бұл жылдың басымен салыстырғанда 15–20 000 теңгеге жоғары, Шымкентте жалпы ауданы 40–50 шаршы метрді құрайтын пәтерлердің жалға алу құны 110 000 теңгеден бастап, 20–25 000 теңгеге өсім байқалды.
Жоғарыда аталған қалалардағы жалпы ауданы 70-89 — дан 90 ш.м. дейінгі үш және төрт бөлмелі пәтерлер баға диапазонында 2024 жылдың басымен салыстырғанда 300 000 теңгеден 500 000 теңгеге дейінгі баға көрсеткіштерімен 50 000 теңге өсім көрсетті.
Қазақстан қаржыгерлері қауымдастығының бас талдаушысы Рамзан Досов Қазақстанның жылжымайтын мүлік бағасының өзгеруі мен өсуі коммуналдық қызметтер бағасының өсуі, маусымдық, халықтың өсуі, урбанизация және халықтың көші-қоны сияқты көптеген факторларға байланысты екенін бірнеше рет атап өтті. Мәселен, 2024 жылдың басында Алматыда көші-қон 15,8 мың адамды, Астанада 29,3 мың адамды құрады, ал халықтың жалпы өсімі +126 000 адамды құрады.
Сондай-ақ, Қазақстанның көптеген сарапшылары жалдау құнын валюта бағамына байланыстыру фактісін растайды және жылжымайтын мүлік бағасының доллардың қымбаттауымен байланысты екендігіне баса назар аударады. Жалға беру кезінде меншік иелері жалдау бағасына бағаны көтеруді қамтиды. Мәселен, Алматы, Астана, Шымкент, Ақтау, Атырау және Петропавл сияқты Қазақстанның негізгі ірі қалаларында ҚР СЖжРА Ұлттық статистика бюросының деректеріне сәйкес 2023 жылдың соңы — 2024 жылдың басы кезеңінде абаттандырылған тұрғын үйге жалдау ақысы 6,7% — ға өсті және Облыс орталықтары мен Қазақстанның негізгі ірі қалалары бойынша іріктеп байқауға қатысты өсу серпінімен қарқынды өсім береді.
OLX қызметінің талдауына сәйкес, көптеген қазақстандықтардың ипотекалық несие төлегеннен гөрі жалдау ақысын төлеу тиімдірек екені анық. Халықтың осы санаты үшін мамандардың болжамдары үміт сыйлайды. Айта кету керек, доллар бағамы 500 теңгеден асса да, уақыт өте келе Қазақстандық жылжымайтын мүлікті жалға беру нарығы бұрынғы орнықты бағаларға оралады.
Дереккөз: ts.agency
