«Ретсіз егілген, өспейді»: Алматыда мемлекет қаржысына отырғызылған ағаштардың 30%-ы қурап қалған
Мамандар көшет егу жүйесін түбегейлі өзгерту керек деп санайды
Алматыға соңғы екі жылда 1 миллионға жуық ағаш отырғызылған. Алайда олардың бәрі бірдей тамырланып, өсіп кетпеген. Егілген ағаштардың 30%-ы қурап қалған, деп хабарлайды Azattyq Ruhy тілшісі.
Тиісті басқарма өкілдері ағаштардың өспей, қурап қалуының себебін қаражаттың аздығымен түсіндіріп отыр. Олардың айтуынша, бір көшетке бюджеттен 6 мың теңгеге дейін қаржы жұмсалған.
» alt=»» aria-hidden=»true» />
«Жасыл желекті қорғаудың бұрынғы ережесіне сәйкес, 2021-2022 жылдары бір ағашқа 500-ден 6000 теңгеге дейін қаражат бөлінді. Бұл сомаға екі жыл ішінде жасыл желек сатып алу, отырғызу және күту кірді. Осы сомаға сатып алынған жасыл желек тамырланып өсіп кетпеді, 30%-ы қурап қалды. Осыған байланысты қала әкімі Ерболат Досаевтың тапсырмасымен бір ағашқа арналған бюджет 16 мың теңгеге дейін көбейді. Бұл бағаға жасыл желекті сатып алу, отырғызу және сапалы күтімді қамтамасыз ету, 3 жыл бойы суару кіреді», — деді қалалық экология және қоршаған орта басқармасының басшысы Серік Әділбаев.
» alt=»» aria-hidden=»true» />
Жаңа ережеде көшеттердің сапасы, биіктігі кемінде 2,5-3 метр болуы керек, сонымен қатар егілген ағаштарды жақсылап суару сынды талаптар күшейді. 2022-2023 жылдары күзгі-көктемгі маусымда саябақтарда, скверлерде және Алматы көшелерінің бойында 973 мың көшет отырғызылған. Олардың 50%-ы 29 ұңғыма және жер астындағы су бұру жүйесін салу есебінен суарумен қамтамасыз етілді. Өсімдіктерді суару үшін қазіргі кезде арықтар арқылы өзен ағынын бағыттайтын ескі су жинағыш қалпына келтіріліп жатыр.
«Көшеттер Алматы облысының тәлімбақтарынан сатып алынды. Бұрынғы тәлімбақтар қала қажеттілігінің 60%-ын ғана қамтамасыз ететінін ескеріп, биыл көшеттер климаттық жағдайы Алматы қаласына ұқсас Түркістан облысының тәлімбақтарынан сатып алынады. Болашақта Алматы облысының тәлімбақтарынан көшет тапшылығы жоспарлы жұмыс есебінен шешіледі, бұл тәлімбақтардың жүктемесі мен өндірістік қуатын арттыруға, сонымен қатар ауылдағы жұмыссыздық мәселесін шешуге мүмкіндік береді», — деді басқарма басшысы.
» alt=»» aria-hidden=»true» />
20 қыркүйектен бастап Алматыда күзгі ағаш отырғызу басталады. Қала көшелерінде 298 мың көшет отырғызылады. Күзгі жұмыс қаланың барлық ауданын қамтиды. Медеу ауданында – 22 мың, Жетісу ауданында – 16 мың, Түрксіб ауданында – 28 мың, Наурызбай ауданында – 10 мың, Алмалы, Әуезов және Бостандық аудандарында – 5 мың, Алатау ауданында 207 мың ағаш отырғызылады.
Сарапшылар ағаштардың өспей, қурап қалуының себебін басқа проблемамен байланыстырып отыр. Олардың айтуынша, қалада ағаш отырғызу бас жоспардан тыс және ретсіз жүргізілген. Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университетінің профессоры Талғат Кертешев көшет егудің жүйесін түбегейлі өзгерту керек деп санайды. Бұдан былай ағаш өсіру ғылыми негізде және Бас жоспарға сәйкес жүргізіледі.
» alt=»» aria-hidden=»true» />
«Жоспар бойынша қаланың оңтүстік-шығыс бөлігінде көптеген саябақ пен сквер бар, бірінші әр кесілген ағаштың орнына он көшеттен отырғызуды қолға ала отырып, апатты және ескі ағаштарды кесу мәселесі тұр. Ал өндірістік ғимарат пен көлік көп жүретін қаланың солтүстік-батыс бөлігінде, тиісінше, атмосфераны ластайтын зиянды заттар көп болғандықтан, жасыл желекті көптеп отырғызу қажет», — деді Талғат Кертешев.
Бас ботаникалық бақ пен ғылыми аграрлық университет мамандарының ұсынысымен көшелер бойына жалпақ жапырақты қарағаштар, емен, үйеңкі, күл, шаған, ал саябақтар мен гүлзарларға — сәнағаш, қайың, акация, шырша және жеміс (алма, шие, алмұрт, өрік) ағаштары егіледі. Ағаш өсімдіктерінің бұл түрлері тығыз және саялы ағашқа айналып, ластанған ауа ағынын жақсы ұстайды. Негізінен аталық терек сатып алынады, бұл терек мамығының азаюына және тұрғындар арасында маусымдық аллергия деңгейін төмендетуге мүмкіндік береді.
» alt=»» aria-hidden=»true» />
