Қазақстандық музыкант әлемдік музыка тарихына енеді: Рахат-Би Әбдісағин Оксфордта алғашқы кванттық симфониясын ұсынады

Әбдісағиннің «Quantum Universe» (Кванттық Ғалам) атты жаңа туындысының әлемдік премьерасы 20 қарашада Оксфордтағы аты аңызға айналған Merton College Chapel шіркеуінде өтті. Композитор орган партиясын жеке орындады.

Туынды планетадағы ең көне аспаптардың бірі – орган мен Оксфорд университетінің профессоры Боб Куктың ең жаңа технологиялық әзірлемесі – кванттық гитараны тоғыстырды. Гитара кванттық компьютерге қосылған және кубиттер дыбысты нақты уақыт режимінде өзгертіп отырады. Осылайша, физика музыкаға айналған алғашқы кванттық симфония дүниеге келеді.

«Мен органның ежелгі қуатын дыбыстың болашағы — кванттық материямен тоғыстыруға ұмтылдым, — дейді Рахат-Би Әбдісағин. — Музыка – бұл Ғаламның тілі, ал кванттық симфония — оны жаңа деңгейде естіп көру талпынысы».

Оксфорд ғылыми қауымдастығы кванттық механика мерейтойын танымал физиктер, философтар мен зерттеушілердің баяндамаларымен атап өтті, ал ашылу салтанатының символикалық аккорды ретінде қазақстандық ғалым-композитордың көзқарасы арқылы ұсынылған кванттық Ғаламның музыкалық интерпретациясы орындалды.

Қазақстандық ғалым және музыкант Еуропаны бағындыруда

Соңғы жылдары Рахат-Бидің есімі Еуропаның ең беделді сахналарында жиі естіліп келеді. 2024 жылы ол Ұлыбританияның ең көне музыкалық марапаттарының бірі – Лондонның құрметті музыканттар компаниясының (The Worshipful Company of Musicians) Күміс медалінің иегері атанды. Оның «Брюс» операсы Ұлыбританиядағы соборларда қойылып, Король Чарльз III атынан Букингем сарайынан алғыс хат алды.

Сол жылы Рахат-Би физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты Герард ‘т Хоофтпен кездесті. Нидерландыдағы кездесу суперпозиция және кванттық байланыс идеяларын музыка арқылы көрсету тақырыбындағы философиялық диалогқа ұласты. Профессор Әбдісағиннің «Ғаламдағы
нөл сияқты тыныштық» аналогиясы дыбыс табиғаты туралы ойлаудың жаңа жолын көрсететінін атап өтті.

Өз еңбектерінде Рахат-Би кванттық теория қағидалары мен музыкалық формаларды біріктіріп, музыкалық туындылармен қатар әлемнің дыбыстық модельдерін жасайды.

Кітаптан сахнаға

Кванттық симфония идеясы Әбдісағиннің «Quantum Mechanics and Avant-Garde Music» («Кванттық механика және авангард музыка: Бос кеңістік көлеңкелері») атты кітабынан туындаған. Бұл кітап британдық The Times Literary Supplement журналында жоғары бағаға ие болды. Басылым авторды «ғылым мен өнер арасындағы шексіз байланыстарға есік ашқан» деп сипаттады. 2024 жылы кітап Springer Nature әлемнің ең ірі академиялық баспаханасы арқылы жарық көрді. Фундаменталды еңбекте автор кванттық физиканың негізгі қағидалары мен заманауи академиялық музыканың құрылымдары арасындағы параллельдерді зерттейді.

Анықтама

• Рахат-Би Әбдісағин — композитор, пианист, өнертану докторы, Royal Conservatoire of Scotland түлегі («Болашақ» бағдарламасы бойынша), 100-ден астам шығарма авторы.
• Quantum Mechanics and Avant-Garde Music: Shadows of the Void (Springer, 2024) кітабының авторы.
• Лондонның Құрметті музыканттар компаниясының Күміс медалі иегері.
• Король Чарльз III атынан музыкалық өнерге қосқан үлесі үшін алғыс хат алған.