ЖЭО мәселесімен шенеуніктер немесе кәсіпкерлер емес, ғалымдар мен өндірушілер айналысуы керек – Мәжіліс депутаты
Айқын Қоңыров энергетикалық қауіпсіздік бірінші орынға қойылуы керек екенін айтты
Екібастұзда болған оқиғаны апат деп атауға болмайды. Бұл — бүкіл жүйенің істен шығуы. Ал қазір, өкінішке орай, жағдайды ретке келтіретін тиісті шаралар әлі де атқарылған жоқ. Бұл туралы Мәжіліс депутаты Айқын Қоңыров ҚР Премьер-министрі Әлихан Смайыловқа жолдаған депутаттық сауалында айтты.
Оның айтуынша, бұл мәселеде жауаптыларды табу мүмкін емес, өйткені энергетикаға бірнеше мемлекеттік органдар жауапты. Ал жеке меншік иелері барлық жауапкершілікті төмен тарифтерге, яғни, шын мәнінде, осы апатты жағдайда зардап шеккен тұтынушыларға аударуға тырысады.
«Төмен тарифтер – бұл бос сөз. Қазақстандықтар электр және жылумен жабдықтау қызметтерін тұтынылатын тауарлардың саны мен сапасына, сондай-ақ өз кірістеріне сәйкес төледі. Сондай-ақ, отандық ЖЭО-ның 50% — дан аспайтын тиімділігінің төмендігін және желілердегі жылудың орасан зор шығынын назардан тыс қалдыруға болмайды. Сондықтан барлық себептерді тарифтік саясатпен байланыстыруға болмайды деп санаймыз. Үкімет жоспарлаған Энергетика объектілеріне техникалық аудит жүргізу, әрине, қажетті шара болып табылады, бірақ бұдан ештеңе өзгермейді, объектілердің қайғылы жағдайы бұрыннан белгілі», — деді өз сөзінде депутат.
Қоңыровтың айтуынша, бүгінде энергетикадағы басты проблема ресурстардың емес, мемлекеттік тәсілдердің тапшылығымен байланысты.
Біздегі климаттық және экономикалық жағдайларда энергетикалық қауіпсіздікті қатардағы коммерциялық салаға теңестіруге болмайды. Энергетикалық қауіпсіздік мәселесі нақты құқықтық реттеу және стратегиялық жоспарлауды қажет етеді.
«Бұл салада көптеген жылдар бойы барлық жоспарлау кезеңі «келесі жылыту маусымынан аман шығу үшін» қағидаты бойынша өте қысқа мерзімді болды. Сондықтан инфрақұрылымның тозуының және оны жаңғыртуға инвестициялардың артта қалуының ұзақ мерзімді үрдісі мемлекеттің назарынан тыс қалды, ал жеке меншік иелеріне бұл мүлдем маңызды болмады. Жылумен жабдықтау қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселесі атап айтқанда, жылу көздеріне және жылу тұтыну жүйелеріне қойылатын талаптарды, жылу желілерін дамыту схемаларын, Төтенше жағдайлар кезінде жылумен жабдықтауды басқаруды қоса алғанда, авариялық жағдайлардың алдын алу және жою алгоритмдерін қамтуы тиіс», — деді Айқын Қоңыров.
Депутат меншік иелерінің ауысуы енді ештеңені шепейтініне сенімді. Энергетикалық қауіпсіздік дағдарысын, атап айтқанда, жылумен жабдықтау фактісін мойындау қажет деп санайды.
Бұл мәселе маңызды зерттеуді қажет етеді және жетекші рөлді энергетикадан шыққан шенеуніктер немесе кәсіпкерлер емес, ғалымдар мен өндірушілер атқаруы керек.
«Энергетикалық қауіпсіздік бірінші орынға қойылуы керек. Сондықтан біз елдің энергетикалық қауіпсіздігіне жауапты Үкімет құрылымында тиісті тұрақты жұмыс істейтін мемлекеттік комиссия мен жұмыс органын қалыптастыруды талап етеміз», — деді Қоңыров.
